تاثیر رودخانه سیاهرود بر آلودگی سرب و نیترات آب‌های زیرزمینی دشت قائمشهر-جویبار

مطالعه فرآیندهای هیدروژئوشیمیایی آبخوان و بررسی دقیق آلاینده‌ های آب ‌زیرزمینی برای کنترل آلودگی و جلوگیری از پیامدهای زیست ‌محیطی آن دارای اهمیت ویژه ‌ای است. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر رودخانه سیاهرود بر آلودگی سرب و نیترات آب ‌های زیرزمینی دشت قائمشهر-جویبار است. بدین منظور دو نمونه آب سطحی از رودخانه سیاهرود، قبل و بعد از شهر قائمشهر و 13 نمونه آب ‌زیرزمینی از 13 حلقه چاه، واقع در بستر رودخانه سیاهرود در سه دوره طی سال 1398 تا 1399 برداشت شده است. غلظت یون‌ های نیترات، سرب و اکسیژن محلول نمونه‌ ها در آزمایشگاه شرکت آب منطقه‌ ای مازندران مورد سنجش قرار گرفته است. ارزیابی آلودگی منابع آبی گسترده، بیانگر آن است که تخلیه فاضلاب‌ های شهری، روستایی و صنعتی و زه‌ آب ‌های کشاورزی به رودخانه سیاهرود، باعث افزایش غلظت یون ‌های نیترات و سرب در آب ‌های زیرزمینی شده است. با توجه به جهت جریان آب زیرزمینی و تبادلی که بین رودخانه و آبخوان وجود دارد و تخلیه مستقیم منابع آلاینده به آب سطحی، رودخانه سیاهرود بر آلودگی آب ‌های زیرزمینی دشت قائمشهر در بالادست شهر و برخی از بخش ‌های میانی گستره تاثیرگذار بوده است؛ اما در پایین دست شهر، منابع آلاینده به صورت مستقیم بر آلودگی آب زیرزمینی تاثیر می ‌گذارد.

effect of siahroud river on lead and nitrate pollution of groundwater in ghaemshahr-joybar plain

the study of the aquifer hydrogeochemical processes and the detailed investigation of the groundwater pollutants in order to control the pollution and prevent its environmental consequences are of special importance. the aim of this research is to investigate the effect of the siahroud river on lead and nitrate contamination of groundwater in qaimshahr-joibar plain. for this purpose, two surface water samples were collected from siahroud river, before and after qaimshahr city, and 13 groundwater samples were collected from 13 wells, located in the bed of siahroud river, in three periods during 2019-2020. the of nitrate, lead and dissolved oxygen concentrations of the samples were measured in the laboratory of mazandaran regional water company. the assessment of the pollution of water resources in the area shows that the discharge of urban, rural and industrial sewage and agricultural drains into the siahroud river has caused an increase in the concentration of nitrate and lead ions in the groundwater. the siahroud river has had an impact on groundwater pollution in the qaimshahr plain in the upstream and some middle parts of the range due to the direction of groundwater flow and the exchange that exists between the river and the aquifer, as well as the direct discharge of pollutant sources to surface water.