شناسایی آنومالی جریان آب زیرزمینی در محدوده دشت ریزآب نیریز و تعیین علت احتمالی آن

منابع آب زیرزمینی در کشور ایران، با توجه به کمبود منابع آب سطحی، کمبود بارش، حجم تبخیر بالا و خشکسالی های اخیر از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. اولین گام در شناسایی و بهره برداری از منابع آب زیرزمینی بررسی کمی و کیفی آن می باشد. دشت ریزآب نیریز واقع در محدوده مطالعاتی کویر قطروئیه، دارای 17 پیزومتر می باشد که طی دوره آماری بیش از 12 سال سطح آب زیرزمینی آن٬ها بصورت ماهانه ثبت شده است. بررسی های تراز آب زیرزمینی و نقشه خطوط جریان نشان دهنده آنومالی جریان در بخش جنوب و جنوب غربی آبخوان می باشد که جهت جریان آب زیرزمینی را بر خلاف جهت توپوگرافی منطقه نشان می دهد. در این تحقیق تلاش شد بر اساس اطلاعات موجود شامل لوگ حفاری پیزومترها، اطلاعات کیفی آبخوان و اطلاعات آماربرداری سراسری علت این آنومالی مورد بررسی قرار گیرد. بر اساس اطلاعات کیفی آبخوان، مقادیر هدایت الکتریکی و کلر آب زیرزمینی در جهت شیب توپوگرافی افزایش می یابد که نشان دهنده جریان در جهت شیب توپوگرافی است. نمودارهای کیفی پایپر، شولر و دورو نیز تایید کننده این موضوع هستند. تراز آب زیرزمینی در چاه٬های بهره برداری انتخابی برای نمونه برداری کیفی بر اساس اطلاعات عمق آب زیرزمینی در آماربرداری سراسری نیز نشان دهنده جریان در جهت شیب توپوگرافی می باشند. در نهایت در لوگ حفاری پیزومترهای جنوب و جنوب غربی آبخوان یک لایه رسی با ضخامت 10 تا 30 متر مشاهده گردید. بررسی تمامی نتایج نشان می دهد احتمالاً آبخوان موجود در محدوده یک آبخوان دولایه بوده که جهت جریان در لایه بالایی در جهت شیب توپوگرافی و در لایه پایینی در خلاف جهت شیب توپوگرافی می باشد و پیزومترهای بخش جنوب و جنوب غربی در آبخوان زیرین نفوذ داشته اند. جهت اطمینان از فرضیه مورد نظر، انجام مطالعات ژئوفیزیک در منطقه و یا حفر چاه٬های اکتشافی پیشنهاد می گردد.

identification of groundwater flow anomalous in the area of neyriz rizab plain and determination of its probable cause

groundwater resources in iran are of particular importance due to the lack of surface water resources, lack of precipitation, high evaporation volume and recent droughts. the first step in identifying and exploiting groundwater resources is its quantitative and qualitative investigation. neyriz watershed, located in the study area of ​​qatroiye desert, has 17 piezometers, whose groundwater level has been recorded monthly during the statistical period of more than 12 years. investigations of the groundwater level and the map of the flow lines show the anomaly of the flow in the south and southwest part of the aquifer, which shows the direction of the groundwater flow contrary to the direction of the topography of the area. in this research, an attempt was made to investigate the cause of this anomaly based on the available information, including piezometer drilling logs, aquifer quality data, and national statistical data. based on the qualitative information of the aquifer, the electrical conductivity and chlorine values ​​of the groundwater increase in the direction of the topographic slope, which indicates the flow in the direction of the topographic slope. qualitative charts of piper, schuler and durov also confirm this issue. the level of groundwater in selected exploitation wells for qualitative sampling based on the information of the depth of groundwater in national statistics also indicates the flow in the direction of the topographic slope. finally, a clay layer with a thickness of 10 to 30 meters was observed in the drilling log of the piezometers in the south and southwest of the aquifer. examining all the results shows that the existing aquifer is probably a double-layered aquifer, where the flow direction in the upper layer is in the direction of the topographic slope and in the lower layer is against it, and the piezometers of the south and southwest parts penetrated the lower aquifer. in order to confirm the desired hypothesis, it is suggested to carry out geophysical studies in the area or to dig exploratory wells.