بررسی خصوصیات هیدروژئولوژیکی و هیدروژئوشیمیائی چشمه کارستی ورسخواران در شهرستان فیروزکوه

چشمه کارستی ورسخواران با وسعت حوضه آبگیر حدود 50 کیلومتر مربع و میانگین آبدهی حدود 1/35 مترمکعب بر ثانیه یکی از مهم‌ترین چشمه‎های شهرستان فیروزکوه می‎باشد. به منظور ارزیابی خصوصیات هیدروژئولوژیکی و هیدروژئوشیمیایی چشمه، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آب چشمه طی 17 ماه اندازه‎گیری و آنالیز شده است. نتایج این مطالعه نشان داد منحنی فرود چشمه دارای یک شیب بوده و مقدار ضریب بده آن حدود 0.003 می‎باشد. اندک بودن ضریب تغییرات آبدهی، هدایت الکتریکی و یون‌های اصلی و همچنین تک شیب بودن منحنی فرود چشمه عمدتاً به دلیل شکل کشیده آبخوان و وجود طولانی مدت برف در حوضه آبگیر چشمه می‎باشد. با توجه به آبدهی نسبتاً بالای چشمه و وجود فروچاله و گودی مسدود در حوضه آبگیر چشمه و هم‎چنین ضریب تغییرات اندک پارامتر‎های فیزیکی و شیمیایی چشمه، می‎توان این‎چنین اظهارنظر نمود که سیستم غالب جریان در آبخوان تغذیه کننده چشمه ورسخواران، از نوع مجرایی-افشان می‎باشد. با توجه به بازدیدهای صحرایی و ارزیابی درصد پوشش خاک، توسعه فضاهای انحلالی و سایر عوارض مورفولوژیکی کارست، درصد تغذیه سالیانه در محدوده مورد نظر برابر با 56 درصد برآورد شد. با داشتن مقادیر بارش، درصد تغذیه سالیانه، حجم تغذیه سالیانه حوضه آبگیر مقدماتی، برابر با 19/2 میلیون متر‎مکعب و حجم تخلیه سالیانه چشمه از طریق هیدروگراف سالیانه چشمه برابر با 20/1  میلیون مترمکعب محاسبه گردید. همچنین مشاهده گردید تیپ آب چشمه بیکربناته-کلسیک و لیتولوژی آبخوان آهکی ‎دولومیتی می‌باشد.

hydrogeological and hydrogeochemical investigation of vorskharan karsitic spring in firoozkooh county

the vorskharan karst spring with a catchment area of 50 square kilometers and an average discharge of about 1.35 m2/s is one of the most important springs in the city of firouzkouh. in order to asses the hydrogeological and hydrogeochemical charachteristics of the spring, the physical and chemical properties of the spring water were measured and analyzed for several months. the results showed that the recession curve of the spring has a slope and the value of its coefficient is about 0.003. the low coefficienof the discharge variation t, electrical conductivity and major ions, as well as the single slope of the spring’s recession curve , are mainly due to the elongated shape of the aquifer and the long-term presence of snow in the catchment basin of the spring. considering the relatively high water level of the spring and the existence of a sinkhole and a polje in the spring’s catchment area, as well as the coefficient of small changes in the physical and chemical parameters of the spring, it can be said that the dominant flow system in the aquifer which recharges vorskharan spring,is  conduit-diffusive. according to the field studies and the evaluation of the percentage of soil cover, the development of dissolved spaces and other morphological effects of karst, the percentage of annual recharge in the catchment area was estimated  at 56%. with the amount of precipitation, the percentage of annual recharge, the annual recharge volume of the preliminary water catchment basin equal to 19.2 mcm and the annual discharge volume of the spring through the annual hydrograph of the spring was calculated to be equal to 20.1 mcm. it was also observed that the type of water is ca-hco3, and the lithology of the aquifer is calcareous and dolomite.