مدل سازی رابطه نوسان آب ‌های زیرزمینی با دبی رودخانه دز در دشت دزفول - اندیمشک

محدوده مورد مطالعه بخشی از حوضه رودخانه دز به ‌شمار می‌آید که در قسمت میانی تا بخش انتهایی آن قرار دارد. در این محدوده به علت شرایط اقلیمی، نامنظم بودن توزیع بارندگی از نظر زمانی و مکانی، افزایش تقاضا برای منابع آب و محدودیت منابع آب سطحی، وابستگی زیادی به آب‌های زیرزمینی منطقه وجود دارد. هدف اصلی در این پژوهش بررسی عوامل موثر بر نوسانات سطح ایستابی دشت دزفول- اندیمشک طی دوره آماری 20 ساله است. به این منظور با استفاده از داده‌های تراز چاه‌های پیزومتری و لاگ چاه­های محدوده مطالعاتی در نرم‌افزار winlog، نقشه‌های سطح آب زیرزمینی و افت سطح ایستابی به روش idw تهیه گردید. نتایج تحقیق نشان داد که بیشترین افت در قسمت‌های شمال شرق، جنوب شرق و غرب محدوده مطالعاتی رخ داده است. با توجه به این‌که در این قسمت‌ها میزان بارش زیاد و مقدار تبخیر و دما بالا است، یکی از دلایل افت در این قسمت‌ها را می‌توان به عوامل اقلیمی منطقه نسبت داد. از دیگر عوامل  موثر در افت سطح ایستابی، می‌توان به فاصله از کانال اصلی رودخانه و شیب زیاد منطقه  اشاره کرد. مقایسه تغییرات سطح ایستابی با دبی رودخانه دز نشان داد که همبستگی بالایی بین تغییرات این دو پارامتر با فاصله زمانی یک سال وجود دارد. بنابراین می‌توان رودخانه را به‌عنوان عامل مهم تغذیه منابع آب زیرزمینی در محدوده‌ی مطالعاتی در نظر گرفت. با توجه به رونق فعالیت‌های کشاورزی، چنانچه برداشت از این منابع محدود، به طور علمی و اصولی مدیریت نشود، منطقه در آینده در معرض خطر جدی بحران آب قرار خواهد گرفت.

modeling the relationship between groundwater fluctuation and dez river discharge in dezful-andimshek plain

the study area is a part of the dez river basin, which is located in the central part of the basin. in this area, due to the climatic conditions, the irregular availability in terms of time and space, the increasing use of water resources and surface water resources, there is a great dependence on the underground water of the region. the main objective of this research is to investigate the factors influencing  the fluctuations of the water level in the dezful-andimeshk plain during a statistical period of 20 years. for this purpose, using piezometric well level data and well logs of the study area in winlog software, maps of the groundwater level and the bottom level of reservoir were prepared using theidw method. the results of the research showed that the greatest drawdown occurred in north-eastern, south-eastern and western parts of the study area. asthe amount of precipitation, evaporation and temperature are high in this part, one of the reasons for the decline in these parts can be attributed to the climatic factors of the region. other factors in the decline of the reservoir level are the main river channel and the high slope of the area. comparing the changes in the reservoir level with the flow of the dez river showed that there is a high correlation between the changes in these two parameters with a time interval of one year. therefore, according to agricultural activities, these limited resources should be harvested, scientifically and fundamentally, the region will be at risk of a serious water crisis in the future.