پهنه بندی خطرزمین لغزش در محدوده پی و مخزن سد پلرود با روش تحلیل سلسله مراتبی (ahp)

مقاله حاضر نتیجۀ ارزیابی و پهنه بندی خطرناپایدار های دامنه ای در محدودۀ بدنه و دریاچه سد پلرود را ارائه می کند. سد مخزنی پلرود یکی از سدهایی است که در منطقۀ گیلان و در فاصلۀ 29 کیلومتری جنوب رودسر بر رودخانۀ پلرود در حال بررسی و ساخت است. شرایط ریخت شناسی طبیعی از یک سو و وجود نهشته های تحکیم نیافته و سازندهای سنگی خرد شده ناشی از گسل های موجود در ساختگاه سد از سوی دیگر، محل احداث بدنه سد و دریاچه آن را مستعد ناپایداری های دامنه ای ساخته است. بررسی سابقه تاریخی منطقه نیز بیان گر پتانسیل زیاد دامنه های منطقه برای ناپایداری های دامنه ای است. از جمله این ناپایداری ها می توان به زمین لغزش بزگ رخ داده در سال 1374 اشاره کرد که سبب خسارت های فراوانی در منطقه شده است. از این رو، تعیین مناطق پرخطر محدوده مخزن و ساختگاه پیش از آب گیری آن ضرورت زیادی دارد. در این پژوهش با استفاده از عمده عوامل موثر در وقوع زمین لغزش، شامل درصد شیب، جهت شیب، لیتولوژی، فاصله از گسل، فاصله از جاده، فاصله از آبراهه، ارتفاع، پوشش گیاهی و میزان بارندگی، نقشۀ پهنه بندی خطرزمین لغزش تهیه شده است. برای وزن دهی به این عوامل، روش تحلیل مراتبی(ahp) در سیستم اطلاعات جغرافیایی(gis)، استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که حدود 26 درصد از شیب های مشرف به دریاچۀ سد در منطقه با خطر زیاد قرار می گیرند. هم چنین مشخص شد که از بین عوامل 9 گانه که به نحوی در وقوع زمین لغزش منطقه نقش ایفا می کنند، تاثیر جهت شیب و لیتولوژی نسبت به دیگر عوامل بیش تر است