تحلیل افزایشی نسبت سود به هزینه در مکان‌یابی بنادر خشک در ایران

با رونق بازار حمل‌و‌نقل دریایی و استفاده روزافزون از کانتینر، حجم وسیعی از کانتینرها به‌سمت بنادر ساحلی سوق پیدا کرده است. مدت زمان زیاد حضور کانتینرها در بنادر کشور و همچنین ساختار سنتی حمل‌و‌نقل کانتینری داخل کشور نهتنها موجب مصرف زیاد سوخت می‌شود، بلکه افزایش آلودگی‌های زیست‌محیطی و تراکم ترافیک جاده‌ای و تصادفات را نیز در پی دارد، ازاین‌رو یکی از راهکارهای موجود در این زمینه در سایر کشورها موفق بوده است، ایجاد بنادر خشک یا بنادر لجستیکی داخلی است. ایده حضور بنادر خشک در فاصله‌ای مشخص از بنادر ساحلی سبب کاهش بسیاری از مشکلات بنادر ساحلی شده است؛ اما بنادر خشک مانند تمامی مراکز خدمت‌رسانی نیازمند تعیین مکان بهینه‌اند و توسعه صحیح آنها دستاوردهای ارزشمندی را در پی خواهد داشت. هدف اصلی و کلی در این مطالعه، مکان‌یابی محل احداث بنادر خشک در کشور است. مکان‌یابی این بنادر تحت تاثیر معیارهای کمی و کیفی مختلف و گاه متضاد است. با توجه به اینکه فرایند سلسلهمراتبی از جامع‌ترین سیستم‌های طراحیشده برای تصمیم‌گیری با معیارهای چندگانه است و قابلیت درنظر گرفتن معیارهای مختلف کمی و کیفی را در مسیله دارد، در این تحقیق برای تعیین اوزان معیارها و گزینه‌ها از روش تحلیل سلسله‌مراتبی استفاده و بعد از رتبه‌بندی گزینه‌ها، نتایج مقایسه شد. در این مطالعه با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و تحقیقات میدانی به تدوین معیارهای موثر در مکان‌یابی بنادر خشک پرداخته میشود. سپس این معیارها به معیارهای سود و هزینه تقسیم شده و درخت تصمیم هر کدام به‌صورت جداگانه ترسیم و با استفاده از پرسشنامه و مقایسه زوجی وزن معیارهای موثر تعیین می‌شود. در نهایت با استفاده از روش تحلیل افزایشی نسبت سود به هزینه جایگزین‌های موجود برای احداث بندر خشک رتبه‌بندی می‌شود.