مکان‌یابی مناطق بالقوه وقوع حوادث جاده‌ای در محورهای ترانزیتی استان آذربایجان‌شرقی با استفاده از مدلanp

شبکه‌ حمل‌ونقل جاده‌ای به‌علت وسعت جغرافیایی و تنوع عملکردی با مجموعه گسترده‌ای از حوادث طبیعی و انسانی مواجه است. وقوع حوادث علاوه ‌بر تحمیل آسیب‌های مستقیم بر شبکه‌های حمل‌ونقل جاده‌ای، موجب وارد آمدن آسیب‌های غیر‌مستقیم بر کاربران این شبکه‌ها و حتی کل جامعه می‌گردد. بر همین اساس در این تحقیق به مکان‌یابی نقاط بالقوه وقوع حوادث جاده‌ای در سطح جاده‌های ترانزیتی استان آذربایجان شرقی پرداخته شده است. برای این منظور از معیارها و زیر معیارهای مختلفی استفاده گردیده که شامل چهار معیار اصلی (عوامل اقلیمی، عوامل محیطی، عوامل توپوگرافی، عوامل جاده‌ای) و 14 زیر معیار است. در ادامه به‌منظور وزن‌دهی و بررسی اهمیت معیارها و زیر معیارها از مدل anp استفاده گردیده است و پس از محاسبه وزن معیارها و زیر معیارها و تلفیق آن‌ها با لایه‌های معیار نقشه نهایی نقاط بالقوه وقوع حوادث جاده‌ای تهیه گردیده است. بر اساس نتایج به‌دست آمده معیار عوامل جاده‌ای از بیشترین اهمیت در وقوع حوادث جاده‌ای برخوردار است و زیر معیار نقاط پر تصادف نیز از این حیث بیشترین اهمیت را دارد. همچنین معیار عوامل اقلیمی وزن 172% عوامل محیطی وزن 0/019 عوامل توپوگرافی 0/134 و عوامل جاده ای وزن 0/675 را داشت مسیر کشکسرای مرند خطرناک‍‌ترین مسیر از نظر احتمال وقوع حوادث جاده ای است مسیر مرند صوفیان نیز در رتبه بعدی خطرناک ترین مسیرها از لحاظ احتمال وقوع حوادث جاده ای است و پس از آن مسیر صوفیان شبستر در رتبه بعدی قرار دارد در میان را ه های ترانزیتی استان آذربایجان شرقی مسیر جلفا نوردوز کم‌خطرترین مسیر از لحاظ احتمال وقوع حوادث جاده‌ای و پس از آن به ترتیب مسیرهای سراب بستان آباد و آزادراه تبریز زنجان قرار دارند.

assessing potential areas of road accidents in highways of east azerbaijan province using the anp model

road transport network is facing a wide range of natural and human disasters, because of geographical extent and functional diversity. in addition to direct damage to road transport networks, accidents can cause indirect damage to road network users and even entire community. present research is an attempt for assessing potential areas of road accidents in highways of east azerbaijan province. in this regard, four main criteria (climate, environmental, topographic and road factors) and fourteen sub criteria were used. the weights of each criterion and their sub criteria were computed using anp model. in doing so, the final map of proposed sites for road accidents was prepared by integrating them with standard layers. the results of this study revealed that road safety criterion has the most importance in road accidents and the sub criterion of the crash is also of paramount importance. furthermore, the segment of koshksaray marand was the most dangerous area and segment of jolfa norduz was the least risky area in terms of the probability of occurrence of road accidents in highways of east azerbaijan province.