مدل‌سازی اثر مولفه‌های درونی و بیرونی منبع کنترل بر رفتار و تصادفات رانندگان ایرانی

این مطالعه با هدف بررسی روابط میان منبع کنترل درک شده‌ی راننده و رفتارهای ریسکی رانندگی، همچنین تخلفات و تصادفات رانندگی انجام‌شده است. شرکت‌کنندگان در این مطالعه 289 راننده مرد و 116 راننده زن بودند که به سوالات پرسشنامه‌ی تازه توسعه‌یافته‌ی منبع کنترل ترافیکی رانندگان ایرانی (tloc ir)، پرسشنامه رفتار رانندگی (dbq) و سوالات مرتبط با سابقه رانندگی، تصادفات و موارد جمعیت شناختی پاسخ دادند. نتایج مدل‌سازی معادلات ساختاری (sem) نشان داد که اکثر مولفه‌های منبع کنترل رانندگی به‌جز زیر بخش عوامل مذهبی و سایر رانندگان، با رفتار رانندگی رابطه معنادار دارند. طبق نتایج این مطالعه منبع کنترل درونی، با انواع تخلفات و خطاهای رانندگی رابطه‌ی منفی داشته و از سوی دیگر مولفه‌های منبع کنترل بیرونی ازجمله شانس و سرنوشت با رفتار پر ریسک تر رانندگی و تصادفات رابطه مثبت نشان می‌دهند. این یافته‌ها نشانگر آن است که منبع کنترل متغیری موثر در رفتار رانندگان ایرانی بوده و می‌تواند در تعیین راهکارهای اثربخش برای کاهش رانندگی پرخطر مورداستفاده قرار گیرد. با توجه به نتایج این تحقیق رانندگان با منبع کنترل درونی رفتار ایمن‌تری نسبت به رانندگان با منبع کنترل بیرونی نشان می‌دهند؛ لذا تقویت منبع کنترل درونی در رانندگان می‌تواند رفتارهای ایمن‌تر رانندگی را به همراه داشته باشد

modeling the effects of internal and external locus of control on traffic behavior and accidents for iranian drivers

this study aimed to investigate the relationships between driver locus of control and risky behaviors, as well as traffic violations and accidents. participants in this study were 289 male and 116 female drivers who completed a form including the newly developed iranian driver traffic locus of control questionnaire (tloc ir), driver behaviour questionnaire (dbq), and items related to drivers’ driving records and demographics. the results of structural equation modeling (sem) showed that most components of the locus of control, except for the sub section of religious factors and other drivers, have a significant relationship with driving behavior. according to the results of this study, the internal locus of control has a negative relationship with various types of violations and driving errors, and on the other hand, the components of the external locus of control, including luck and destiny, have a positive relationship with more risky driving behavior and accidents. these findings indicate that locus of control is an effective variable in predicting the behavior of iranian drivers and can be used to determine effective strategies to reduce high risk driving. according to the results of this study, drivers with internal locus of control show safer behaviors than drivers with external locus of control; therefore, strengthening the internal locus of control in drivers can lead to safer driving behaviors.