آسیب‌شناسی نظام مند حمل‌ونقل جاده‌ای ایران در بخش صادرات کالا و ارایه راهکارهای مرتبط بر اساس رویکرد swot

حمل‌ونقل جاده‌ای به دلیل سهم بیش از نود درصدی از جابجایی کالا در کشور و نقش آن در صادرات کالا به بازارهای صادراتی مهم ایران در منطقه، از جایگاه ویژه‌ای در نظام حمل‌ونقل کشور برخوردار است. اما شواهد حاکی از آن است که مشکلات موجود در این بخش، کارایی صادرات جاده‌ای را به لحاظ هزینه، زمان و قابلیت اطمینان تحت تاثیر قرار داده است. در همین راستا، پژوهش حاضر به شناسایی مشکلات حمل‌ونقل جاده‌ای کشور در زمینه صادرات و ارایه راهبردها و راهکارهای پیشنهادی برای رفع مشکلات اولویت‌دار می‌پردازد. در این رابطه، ابتدا به کمک مطالعات کتابخانه‌ای، مصاحبه و برگزاری پانل خبرگی با حضور متخصصین و دست‌اندرکاران صادرات جاده‌ای، مجموعه‌ای از بیست و شش مشکل موجود شناسایی شده و ذیل هفت مولفه مدل آسیب‌شناسی دسته‌بندی شدند. سپس از روش پرسشنامه‌ای برای اعتبارسنجی و اولویت‌بندی مشکلات بهره گرفته شد. نتایج حاکی از آن است که اغلب مشکلات اولویت‌دار، ذیل موضوعاتی چون نهادها و کسب‌وکارهای مرتبط و نظام اطلاعات حمل‌ونقل بار و تخصیص بار جاده‌ای قرار می‌گیرند. مشخصا نیز دو مشکل تعدد نهادهای دخیل و عدم هماهنگی بین بخشی و نبود شرکت‌های تخصصی صادراتی بخصوص برای محصولات فاسدشدنی، از بالاترین اولویت در بین مشکلات شناسایی شده برخوردار هستند. در نهایت به کمک تحلیل نقاط ضعف و قوت و تهدید و فرصت، هفت راهبرد به منظور ارتقای کارایی حمل‌ونقل جاده‌ای در صادرات استخراج شده و راهکارهایی متناسب با هر یک از راهبردها ارایه شده است.

A systematic diagnostic of Iran’s road transport for export and providing solutions based on SWOT approach

Road transport is a critical component of Iranian transportation system. Over 90 percent of domestic transport is carried by roads and also this mode plays a fundamental role in exporting to the major regional markets. However, the existing problems in this sector have hindered the efficiency of exports in terms of cost, time, and reliability. In this regard, the present study aims to undertake a diagnostic of Iran's road transport for export, and to devise strategies and solutions to the most important problems. For this purpose, at the first phase a total of 26 problems were identified via deskbased analysis, interviews, and group discussions with experts and practitioners. Then, identified problems were classified into 7 groups of the developed diagnostic framework. Next, a questionnaire was used to validate and prioritize the classified problems. The results indicate that problems with the highest priorities mostly belong to the groups of “institutional and business related issues” and “freight assignment and transport information systems”. In particular, two problems of “lack of coordination among the involved public and private sectors” and “lack of specialized export companies (mainly for perishable goods)” have the highest priorities. Finally, an SWOT analysis was employed and seven strategies and their corresponding solutions were devised to enhance the efficiency of road transport for export.