مدل انتخاب روش عبور عابر پیاده از معابر شریانی شهری با رویکرد متغیر پنهان

امروزه ایمنی تردد عابران پیاده و نرخ بالای تصادفات وسایل نقلیه با عابران پیاده که در بیشتر موارد به فوت یا جراحات دائمی منجر می شود، توجه زیادی را به خود جلب کرده است. در ایران، از هر 100000 نفر جمعیت 40 حدود نفر در حوادث ترافیکی از بین می روند. 33% از حوادث ترافیکی در شهرها مربوط به عابرین پیاده می شود. بیشتر این حوادث هنگام عبور از عرض خیابان رخ می دهد. بررسی مولفه های رفتاری عابران پیاده به هنگام عبور از عرض خیابان، می تواند در شناسایی عوامل موثر در بروز این تصادفات موثر باشد. در این مقاله سعی شده است تا متغیرهای موثر بر رفتار عابر‌پیاده در انتخاب گزینه‌ی عبوری میان عبور مجاز و غیر مجاز از عرض معابر شریانی شهری و میزان تاثیر هر متغیر برای عبور از عرض میان دو گزینه عبوری شناسایی گردد. به منظور شناخت این متغیرها پرسشگری حضوری در دو محدوده ی مطالعه شهری قزوین انجام پذیرفت. به منظور شناسایی متغیرهای پنهان رفتاری از تحلیل عاملی اکتشافی به روش مولفه‌های اصلی و چرخش واریماکس استفاده شده است که این مرحله از پردازش با استفاده از نرم‌افزار spss انجام شده است. برای بررسی روابط این متغیر‌ها با یکدیگر و با متغیر وابسته (انتخاب گزینه عبور عابر از عرض خیابان شهری) از مدل معادلات ساختاری در نرم‌افزار amos استفاده شد. با توجه به نتایج حاصله در مدل معادلات ساختاری متغیر‌های پنهان روان شناختی در دو گروه عادات مناسب و عادات نامناسب (حواس‌پرتی و بی‌توجهی عابر، عجول بودن عابر و داشتن روحیه تخلف‌آمیز) که هرکدام متغیرهای مشاهده شده مربوط به خود را دارند، جنسیت و برخی از متغیرهای گروه شغلی از جمله کارمند، خانه دار و بازنشسته در انتخاب شیوه عبور عابر از عرض معابر تاثیر داشتند. در مدل معادلات ساختاری مشخص شد، متغیرهای پنهان در توضیح رفتار عبوری عابر‌ پیاده نقش پررنگ‌تری دارند.

Presentation of a pedestrian’s crossing behavior choice model based on a latent variable approach

Nowadays, safety of pedestrians and high rate of accidents which cause mortality and permanent injuries attract lots of attention. In Iran, 40 out of 100000 individuals die in traffic accidents on a yearly basis. 33% of traffic accidents are related to pedestrians. Most of these accidents happen when pedestrians cross the streets. Evaluating behavioral components of pedestrians crossing streets could be effective to comprehend these factors. The aim of this research is to identify significant factors that affect pedestrians' preference for choosing among various options to cross the streets.In this study has been tried to identify effective variable on pedestrians behavior. In order to recognize the variables, a questionnaire was conducted and finally gathered 400 questionnaires. Designed questionnaire includes evident variables and hidden characteristics of pedestrians behavior. In order to notice the hidden behavioral, exploratory factor analysis with varimax main and rotational components have been used and this part of processing was performed by spss. According to the results of structural equation model, hidden psychological variables divided in two groups of appropriate and in appropriate habits such as distractions and inattention of pedestrians, hasty pedestrians and violation morale.