قیمت‌گذاری و بررسی اخذ عوارض عبور خودروها براساس صدمه وارده به روسازی با استفاده از سامانه هوشمند (مطالعه موردی: محورهای اصفهان)

مهم‌ترین سرمایهحمل ونقل زمینی که نقش مهمی در صنعت حمل‌ونقل، توسعه پایدار و رشد اقتصادی دارد، راه ها هستند. برای حفظ و بهبود آنها، شرایط تردد وسایل نقلیه، سیستم‌های کنترلی و مقررات حمل‌ونقل باید به ‌طور صحیح و هماهنگ با یکدیگر عمل کنند. در این خصوص تطابق مقدار عوارض که باید هزینه های ساخت و بهره برداری را پوشش دهد با مقدار خسارت  وارد شده به سازه روسازی، اهمیت بسزایی دارد. بنابراین هدف این پژوهش ارزیابی عوارض دریافتی و تعیین هزینه عبور انواع وسایل نقلیه متناسب با میزان خسارت وارد شده به راه ها است. بدین منظور از داده‌های سیستم هوشمند تردد شمار و توزین در حال حرکت (wim) نصب شده در محور اصفهانمورچه خورت و اصفهان نایین، استفاده شده است. بر اساس این اطلاعات و نحوه کلاس بندی خودروها، تعداد عبور هر کلاس در هر محور، شمارش شد. ضریب بار هم‌ارز هر کلاس با استفاده از ضریب بار هم‌ارز محورها محاسبه و با محاسبه ارزش سالیانه یکنواخت مسیر با در نظر گرفتن هزینه سرمایه گذاری اولیه و بدون آن و با بهره 20%، هزینه عبور هر کلاس در هر کیلومتر بدست آمد. عوارض یک کیلومتر از مسیر مشابه و درآمد حاصل برای هر کلاس نیز تعیین شد. نتایج حاکی از آن است که هیچ تناسبی بین خسارت وارده و عوارض دریافتی از هر کلاس وجود ندارد و خودروها با کمترین آسیب رسانی به روسازی، بیشترین عوارض را پرداخت می کنند. عوارض دریافتی پاسخگوی تمام هزینه ها نبوده و فقط هزینه های بهره بردای را در صورت دریافت، تامین می کند. همچنین استفاده از سیستم wim  جهت کنترل بارها و توزیع آن روی محورهای باربرها با توجه به اطلاعات کسب شده و وضعیت موجود راه ها، ضروری است که وضعیت محور اصفهاننایین گواه برآن است. بنابراین بایستی درخصوص عوارض دریافتی دیدگاه ها کاملاً تغییر کند و علاوه بر تطابق با میزان خسارت وارده، با توجه به نوع راه و مقدار تردد تعیین شود.