«یادداشت تحقیقاتی» ارزیابی کاربرد مدل عددیflow-3d در پیش‌بینی تغییرات ریخت‌شناسی در محل تلاقی رودخانه‌ها

به دلیل پیچیدگی­های هیدرولیکی محل تلاقی شاخه­های فرعی با رودخانه اصلی و تغییرات ریخت شناسی حاصله در آن، مطالعه ویژگی‌های این محل از جنبه­های مختلف از جمله رسوب­گذاری، فرسایش، و ملاحظات زیست محیطی مورد علاقه محققان مربوط می­باشد. با اینکه مطالعات آزمایشگاهی متعددی در خصوص فرسایش و رسوب در محل تلاقی رودخانه‌ها صورت گرفته است، اما به دلیل وجود محدودیت‌های آزمایشگاهی و نیز عدم کاربرد مدل‌های عددی سه بعدی در سطح گسترده، امکان بررسی جامع این دو پدیده تاکنون میسر نشده است. به همین دلیل در این تحقیق ویژگی­ها و کارآیی مدل عددی flow-3d به عنوان یک مدل سه بعدی، برای شبیه­سازی الگوی جریان، فرسایش و رسوب­گذاری در محل تلاقی شاخه‌های فرعی با رودخانه اصلی با استفاده از نتایج آزمایشگاهی مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج آزمایشگاهی داده های حاصل از یک مدل فیزیکی به منظور کالیبراسیون و همچنین ارزیابی درستی مدل flow-3d مورد استفاده قرار گرفت. مقایسه نتایج عددی و آزمایشگاهی نشان داد که مدل مذکور با متوسط خطایی حدود 3/6 درصد قادر به شبیه‌سازی حداکثر ارتفاع رسوبگذاری در محل تقاطع در کانال فرعی و با متوسط خطایی حدود 26 درصد قادر به شبیه‌سازی عمق فرسایش در ساحل راست کانال اصلی در گزینه‌های مختلف دبی جریان می‌باشد. همچنین مدل عددی با خطایی در حدود متوسط یک درصد نسبت به مدل آزمایشگاهی قادر به پیش‌بینی نیم‌رخ سطح آب در محل تلاقی در شرایط مدل­سازی بدون تزریق رسوب می‌باشد.