پهنه‌بندی برخی از عناصر سمی در انباشتگاه‌ باطله شرقی معدن سرب و روی انگوران با رویکرد زمین‌آماری

تعیین توزیع فضایی عناصر سمی در محل دپوی باطله های معدن نیازمند ارزیابی خطرات وارائه راهکارهای زیست محیطی می باشد. برای رسیدن به این هدف، از دمپ باطله شرقی معدن انگوران به مساحت 300000 مترمربع نمونه برداری انجام شد. برای این منظور، 38 نمونه ی خاک جهت مطالعه، آنالیز و مدل سازی انتخاب گردید. مطالعات آماری مجموعه داده ها برای برخی از عناصر سمی شامل as،cd ،cu وco صورت پذیرفت. از نظر زمین آماری، جهت حذف داده های خارج از ردیف از روش نمودار qq plot استفاده شد که این امر افزایش ضریب همبستگی نتایج را به همراه داشت. در مرحله بعد، مطالعات زمین آماری از جمله پارامتر های واریوگرام شامل دامنه، سقف، اثر قطعه ای و آزیموت برای عناصر سمی مورد مطالعه محاسبه و توزیع پراکندگی این عناصر بر اساس روش شبیه سازی گوسی متوالی (sgs) مدل سازی شد که نتایج حاصل نشان دهنده مقادیر بالای as در نواحی جنوب، غرب و شمال دمپ باطله می باشد. بعلاوه، مقادیر بالای cd در نواحی جنوب غربی و شمال شرقی دمپ باطله تعیین گردید. نتایج نشان داد که مقادیر بالای co و cuدر نواحی غرب، جنوب و شمال دمپ باطله تجمع پیدا کرده اند. به منظور اعتبارسنجی واریوگرام ها از روش اعتبارسنجی متقابل استفاده شد که یک روش اساسی برای مقایسه تاثیر مدل واریوگرام های مختلف و روش های شبیه سازی در نتایج درونیابی می باشد. ضریب همبستگی برای عناصر as ،cd ،cu وco به ترتیب 0.885، 0.8056، 0.6867 و 0.9792 محاسبه گردید که نشان دهنده اعتبار بالای نتایج شبیه سازی می باشد. نتایج حاصل از مطالعه حاضر می تواند در ارائه راهکارهای مدیریت زیست محیطی باطله های معدنی برای کنترل آلاینده های سمی مورد استفاده قرار گیرد.

The spatial modeling of hazardous elements in one of the Angouran mine waste dumps using a geostatistical approach

Mining operations and waste resulting from it can be considered as one of the most important sources of hazardous elements in the environment. Identification of the spatial distribution of toxic elements in the mine waste dump systems requires the assessment of environmental hazards and strategies. To achieve the goal, the sampling was conducted on a waste dump located in the east of Angouran mine at an area of 300,000 square meters. For this purpose, 38 soil samples were selected for study and modeling. Statistical studies of the data set for As, Cd, Cu and Co elements were performed. In addition, QQ plot was used to remove outlier from the data, which resulted in an increase in the correlation coefficient of the results. In the next step, statistical analyses were performed to determine variogram parameters for the studied elements and the distribution of toxic elements was modeled on the basis of sequential Gaussian simulation (SGS) method, which results in high concentrations As in the south, west, and north of the dump. Elevated concentration of Cd can be seen in the southwest and northeast parts of the dump. Also, high concentrations of Co and Cu accumulate in the western, southern and northern parts of the dump. In order to validate variograms, crossvalidation method was employed which is a fundamental method for comparing the effect of different variogram models and simulation methods on interpolation results. Correlation coefficients for As, Cd, Cu and Co elements were 0.885, 0.8056, 0.6867 and 0.9792, which represent the validity of simulation results.