مدل دینامیکی بیماری کووید-19 و تجزیه و تحلیل عملکرد ایران، آلمان و ترکیه با داده های تجربی

بیماری کووید19 ناشی از نوع جدید ویروس کرونا می باشد که یک بیماری عفونی است و تاکنون بیش از نود میلیون مبتلا و حدود دو میلیون فوتی ثبت شده است. برنامه های بهداشتی، درمانی، آموزشی، اعمال محدودیت ها و سایر اقدامات پیشگیرانه به عنوان ورودی هایی هستند که می توانند شیوع بیماری را محدود کنند که نتیجه این اقدامات موجب کاهش ابتلا به این بیماری می شود. در این مقاله به منظور بررسی برخی از پارامترهای تاثیرگذار، یک مدل غیرخطی برای بررسی تاثیر بهداشت و آموزش بر دینامیک انتقال بیماری کووید19 تجزیه و تحلیل می شود. همچنین، داده های تجربی سه کشور ایران، آلمان و ترکیه از ابتدای شیوع بیماری تا 21/10/1399 مورد بررسی و مقایسه آماری قرار می گیرد. سپس عملکرد این سه کشور در اوج شیوع بیماری از 11/08/1399 تا 21/10/1399 مورد تجزیه و تحلیل قرار می گردد. نتایج نشان می دهد که آموزش و بهداشت مناسب موجب کاهش تعداد مبتلایان خواهد شد. همچنین نتایج نشان می دهد که ایران با وجود تحریم ها و کمبود امکانات به خصوص از 11/08/1399 تا 21/10/1399 عملکرد نسبتاً بهتری داشته است.

Dynamic model of COVID-19 disease and performance analysis of Iran, Germany and Turkey with experimental data

Covid19 disease is caused by a new type of coronavirus, which is an infectious disease that has so far infected more than 90 million people and killed about 2 million. Hygiene programs, treatment, education, restrictions and other preventive measures are the inputs that can limit the spread of the disease, which in turn reduces the incidence of the disease. In this paper, in order to investigate some of the influential parameters, a nonlinear model is analyzed to investigate the effect of hygiene and education on the transmission dynamics of Covid19 disease. Stability analysis and equilibrium points are examined to determine the generation number (R0), the number that determines whether the disease disappears or not. The first part of the results shows that proper education and hygiene will reduce the number of patients. Also, in the second part of the results, the experimental data of three countries, Iran, Germany and Turkey from the beginning of the outbreak until January 10th, are examined and statistically compared. Then, the performance of these three countries at the peak of the disease outbreak (November, December and January) is analyzed. The results show that Iran has performed relatively better, despite sanctions and a lack of facilities, especially in the last three months.