مطالعه و ارزیابی هیدروژل ترکیبی آگاروز-ژلاتین به عنوان بستر حامل سلول برای به‌کارگیری در سلول‌درمانی

امروزه سلول‌درمانی بر پایه انکپسولاسیون سلول ها، نویدی امیدبخش برای درمان بسیاری از بیماری‌ها به‌شمار می‌رود. فناوری انکپسولاسیون سلولی روشی است که در آن سلول‌های ترشح کننده عوامل درمانی درون حامل‌های پلیمری زیست‌سازگار تثبیت شده و دور از دسترس سیستم ایمنی، به بدن منتقل می‌شوند. هیدروژل‌ها دسته‌ای از مواد پلیمری آب‌دوست با ساختار شبکه‌ای هستند که حاوی مقادیر بالایی آب بوده و به دلیل زیست‌سازگاری مطلوب و تقلید ویژگی‌های طبیعی ماده زمینه خارج سلولی، دارای شاخص‌های ایدیال برای کاربرد در این زمینه‌اند. این دسته از مواد امکان اختلاط یکنواخت سلول‌ها، عوامل درمانی، فاکتورهای رشد را فراهم می‌کنند. هیدروژل‌های حساس به دما قادر به ایجاد حامل‌های سلولی پایدار در پاسخ به تغییرات دمایی هستند؛ از این رو به‌طور گسترده در کاربردهای انکپسولاسیون سلولی و مهندسی بافت به کار گرفته شده‌اند. هدف از این مطالعه، سنتز؛ ارزیابی و انتخاب ترکیبی بهینه از آگاروز و ژلاتین- دو بیوپلیمر ژل‌ساز حساس به دما- برای به‌کارگیری در انکپسولاسیون سلول‌هاست. علاوه بر تعیین نقطه ژلینگی، استحکام و پایداری نمونه‌ها تحت شرایط فیزیولوژیک از طریق بررسی تخریب‌پذیری و رهایش ژلاتین مورد ارزیابی قرار گرفت و چسبندگی سلولی و آزمون سمّیت سلولی نیز بررسی شد. بر مبنای نتایج، هیدروژل با نسبت مشابه دو جزی (1:1)، دمای تبدیل ژل در حدود دمای بدن را نشان می‌دهد. نمونه های حاوی 50% یا بیشتر آگاروز پایداری مناسبی را در شرایط فیزیولوژیک فراهم نمودند. ارزیابی مکانیکی موید رفتار ویسکوالاستیک نمونه ها بوده هرچند با افزایش میزان ژلاتین، نمونه‌ها الاستیک تر رفتار می‌کنند. در بررسی زیست‌سازگاری، هیچ گونه سمّیت سلولی مشاهده نشد؛ همچنین افزودن ژلاتین به آگاروز، خواص چسبندگی سلولی و زیست‌سازگاری را بهبود بخشیده است. هیدروژل ترکیبی ژلاتین- آگاروز با نسبت مشابه اجزا قابلیت کاربرد به عنوان حامل سلولی در انکپسولاسیون سلولی را داراست.