بررسی غلظت سرمی عناصر معدنی و هورمون‌های تیروییدی اسبچه های خزر با جیره های متفاوت غذایی

به رغم این که عناصر معدنی در هورمون‌ها، آنزیم‌ها، بافت‌ها و مایعات بدن وجود دارند، اما در بدن ساخته نمی‌شوند و باید توسط جیره غذایی تامین شوند. در این تحقیق هدف شناسایی مقادیر مبنای غلظت سرمی عناصر معدنی شامل کلسیم، مس، آهن، پتاسیم، منیزیم، سدیم، فسفر، گوگرد و روی و هورمون‌های تیروییدی (t3، t4، ft3، ft4 و tsh) اسبچه‌های خزر در شرایط متفاوت تغذیه، سن، جنس و ارتباط بین آنها بوده است. این تحقیق با استفاده از 12 راس اسبچه خزر و طرح آماری چرخشی متوازن در سه دوره آزمایشی (هر یک 56 روز، فاصله بین دوره ها 7 روز)، 4 تیمار (جیره‌های غذایی)، 9 تکرار در هر تیمار و 4 بلوک (ترکیب دو جنس و دو گروه سنی کمتر و بیشتر از 3 سال) اجرا شد. تیمارها شامل استفاده از مکمل عناصر معدنی در سطوح صفر و 86/4 درصد و ماده خشک مصرفی روزانه در سطوح 50 و 100 درصد احتیاجات بود. در انتهای دوره‌های آزمایشی از اسب‌ها نمونه خون گرفته شد. عناصر معدنی با روش طیف سنجی نشر نوری- پلاسمای جفت شده القایی و هورمون های تیروییدی به وسیله کیتهای الایزا مخصوص اسب اندازه گیری شدند. غلظت سرمی t3، t4، ft3، tsh و نسبت t3/t4 در مادیان‌ها بیشتر از نریان‌ها بود. اثرات سن و جیره‌ها بر روی هورمون‌های تیروییدی معنی دار نبود. اثر جیره‌های غذایی بر غلظت سرمی مس معنی‌دار بود. ضرایب همبستگی غلظت سرمی t3 با ca/k (377/0) و t4 با ca/k (331/0) قابل توجه و معنی‌دار بود. به علت مکانیسم هموستازی بدن در حیوان سالم، به غیر از مس، غلظت سرمی سایر عناصر معدنی مورد مطالعه و غلظت سرمی هورمون‌های تیروییدی در دوره های آزمایشی تحت تاثیر جیره‌های غذایی قرار نگرفتند. همچنین نسبت‌ عناصر معدنی به یکدیگر، در مقایسه با عناصر معدنی به صورت انفرادی، همبستگی بیشتری با غلظت سرمی هورمون‌های تیروییدی در اسب داشت.