اثر اندازه فولیکول تخمدانی و چرخه فحلی بر غلظت سرمی و مایع فولیکولی IGF-1، انسولین و گلوکز در گاو دو رگ خوزستان

فولیکول‌زایی‌ یکی از مراحل فعالیت‌های تولید‌مثلی در دام‌های ماده می‌باشد. طی مراحل رشد فولیکولی، مایع فولیکولی، که ترکیبات آن شامل فاکتورهای رشد، هورمون‌ها و مواد مغذی مختلف می‌باشد، شرایط لازم برای رشد و بلوغ اووسیت را فراهم می‌کند. مطالعه حاضر به منظور مقایسه غلظت igf-1، انسولین و گلوکز مایع فولیکولی تخمدان در فولیکول‌های با اندازه متفاوت و سرم خون بین مراحل فولیکولار و لوتیال چرخه فحلی گاوهای دورگ انجام شد. نمونه‌های خون و تخمدان‌های 20 راس از گاوهای کشتار شده (10 راس در مرحله لوتیال و 10 راس در مرحله فولیکولار) مورد بررسی قرار گرفتند. مایع فولیکولی از دو گروه فولیکولی کوچک (6 تا 9 میلی‌متر) و بزرگ (10 میلی‌متر و بیشتر) اخذ گردید. غلظت igf-1، انسولین و گلوکز در مایعات فولیکولی و نیز سرم خون تعیین گردید. نتایج نشان داد که غلظت igf-1 مایعات فولیکولی و سرم خون در مرحله فولیکولار به طور معنی‌داری (05/0p < ) بیشتر از مرحله لوتیال بود. در هر دو مرحله جنسی، تفاوت معنی‌داری بین غلظت igf-1 سرم خون و فولیکول‌ها با اندازه‌های مختلف وجود نداشت. غلظت انسولین در فولیکول‌های بزرگ و کوچک مرحله فولیکولار نسبت به مرحله لوتیال دارای تفاوت معنی‌داری نبود (05/0p > )، اما غلظت انسولین سرم خون در مرحله فولیکولار به طور معنی‌داری (05/0p < ) بیشتر از مرحله لوتیال بود. در مرحله لوتیال، تفاوت غلظت انسولین بین سرم خون و فولیکول‌های کوچک و بزرگ معنی‌دار نبود (05/0p > )، اما در مرحله فولیکولار میزان انسولین سرم خون به طور معنی‌داری (05/0p < ) بیشتر از فولیکول‌های بزرگ و کوچک بود. در این مطالعه، غلظت گلوکز سرم خون و مایع فولیکولی فولیکول‌های بزرگ و کوچک در مرحله فولیکولار نسبت به مرحله لوتیال دارای تفاوت معنی‌داری نبود (05/0p > ). در هر دو مرحله چرخه فحلی، غلظت گلوکز سرم خون به طور معنی‌داری (05/0p < ) بیشتر از فولیکول‌های بزرگ و کوچک بود. به طور کلی نتایج نشان داد که میزان igf-1 ، انسولین و گلوکز در مایع فولیکولی و سرم خون گاو بسته به مرحله چرخه جنسی و میزان تکامل فولیکولی در تغییر می‌باشد.