ارزیابی تغییرات هیستوپاتولوژی بافت بیضه و اپیدیدیم در سگ‌های تحت درمان با هورمون‌های استانوزولول و ناندرولون دکانوآت

هورمون های استانوزولول و ناندرولون دکانوآت، عمدتاً جهت تقویت رشد عضلانی، افزایش وزن بدن، درمان کم خونی و تحریک اشتها، در سگ و اسب کاربرد دارند؛ در عین حال، برخی عوارض جانبی از جمله آتروفی بیضه و کاهش تعداد اسپرماتوزوئید در سگ ها گزارش شده است.  هدف از انجام تحقیق حاضر، ارزیابی تغییرات هیستوپاتولوژی بافت بیضه و اپیدیدیم، در سگ های تحت درمان با استانوزولول و ناندرولون دکانوآت می باشد.  مطالعه حاضر بر روی 16 قلاده سگ نر صورت گرفت.  حیوانات مورد مطالعه، به دو گروه مساوی 8 تایی تقسیم بندی شدند.  سگ های گروه a، به مدت 6 هفته متوالی تحت تجویز داروی استانوزولول با دوز 50 میلی گرم/ به ازاء هر قلاده سگ و به شکل داخل عضلانی قرار گرفتند.  گروه b مشابه گروه a بود، با این تفاوت که به جای استانوزولول، ناندرولون دکانوآت و با دوز 1 میلی گرم/کیلوگرم تزریق گردید.  جهت بررسی عوارض احتمالی بر بیضه ها، یکی از آن ها قبل از تحقیق، از طریق جراحی برداشت شده و بیضه دوم در روزهای 28 (4 قلاده از هر گروه) و 42 (4 قلاده باقی مانده در هر گروه) برداشت شدند.  قبل از قرار گرفتن بیضه ها در فرمالین بافر 10 درصد، کیفیت اسپرم در اپیدیدیم از لحاظ شاخص هایی نظیر تحرک، مورفولوژی و تعداد آن ها در زمان های صفر، 28 و 42 روزگی بررسی شدند.  نتایج نشان داد که اثرات مخربی نظیر هیپرپلازی سلول های لایدیگ بینابینی، واکوئل دار شدن، حضور سلول های چند هسته‌ای و مراحل مختلف اسپرماتوگونی در بافت بیضه و نیز تخریب سلول های پوشاننده مجرا و کنده شدن مژه های پوشاننده در مخاط اپیدیدیم، به وجود آمد.  این تغییرات، در گروه دریافت کننده استانوزولول، به شکل معنی داری بیش‌تر از ناندرولون دکانوآت بود. در گروه استانوزولول، بیشتر تغییرات کمی و در گروه ناندرلون دکانوآت، تغییرات کیفی مشهود‌تر بود.  اگر چه هر دو دارو، دارای عوارض جانبی بر بافت بیضه و اپیدیدیم بودند؛ اما عوارض جانبی استانوزولول، بیش‌تر از ناندرولون دکانوآت بود؛ لذا پیشنهاد می‌گردد جهت اهداف درمانی، از ناندرولون دکانوات و با دوز حداقل دارو استفاده شود.

evaluation of histopathological changes of testicular and epididymal tissues in dogs treated with stanozolol and nandrolone decanoate

stanozolol and nandrolone decanoate hormones are mainly used in dogs and horses to strengthen muscle growth, increase of body weight, treatment of anemia and stimulation of appetite; nevertheless, some side effects have been reported, including testicular atrophy, and decrease of spermatozoid count in dogs. the aim of the present study is to evaluate the histopathological changes of testicular and epididymal tissues in dogs treated with stanozolol and nandrolone decanoate. the present survey was performed on sixtheen male dogs. the studied animals were divided into two equal groups of eight. stanozolol was administered to dogs in group a with dosage of 50 mg per dog intramuscularly for 6 continuous weeks. group b was similar to group a, but instead of stanozolol, nandrolone decanoate was injected with dosage of 1 mg/kg. to evaluate the possible side effects on the testicles, one of them was surgically removed before the investigation and the second testicle was removed on days 28 (four dogs in each group) and 42 (the remaining four of each group). before the testes were placed in 10% formalin buffer, sperm quality in the epididymis was evaluated for indicators such as motility, morphology and number in times zero, 28 and 42 days. the results showed that destructive effects were obtained such as hyperplasia of interstitial leydig cells, vacuolation, the presence of multinucleated cells and different stages of spermatogonia in testicular tissue; also, the destruction of duct covering cells and the detachment of cilia in the epididymal epithelium was observed. these changes were significantly greater in the stanozolol group than nandrolone decanoate. the quantitative changes were more pronounced in the stanozolol group and the qualitative changes in the nanderlone decanoate group. although both drugs had side effects on testicular and epididymal tissues; the side effects of stanozolol were greater than nandrolone decanoate; therefore, it is recommended minimum dose of nandrolone decanate for therapeutic purposes.