بررسی تغییرات تولید و مصرف گونه‌های مرتعی مراتع قره‌باغ ارومیه

هر‌یک از گونههای مرتعی در ماههای فصل چرا و سالهای مختلف تولید معینی دارد. دام چرنده نیز در هر مقطع از فصل چرا و سالهای مختلف مقدار علوفه معینی مصرف می ‌کند که برحسب شرایط و نژادهای مختلف متفاوت میباشد. بدون شناخت خصوصیات تولیدی گیاهان و میزان مصرف علوفه یک مرتع در طول دوره چرا، برنامه‏ریزی و مدیریت مرتع و دام مقدور نمی‏باشد. به‌منظور بررسی خصوصیات رویشی و تولیدی و میزان مصرف علوفه گیاهان در مراحل مختلف فنولوژی توسط دام، این تحقیق به مدت چهار سال در مراتع منطقه قره‌باغ ارومیه به اجرا گذاشته شد. به‌این منظور با شروع فصل چرا و ورود دام به مرتع، میزان علوفه باقیمانده هر گونه از چرای دام، تا زمان خروج دام از مرتع با فواصل یکماهه برداشت شده و از تفاضل آن از تولید در داخل قطعه محصور، میزان مصرف هر گونه تعیین شد. سرانجام به‌منظور تاثیر سالهای مورد مطالعه و ماههای برداشت بر تولید و مصرف گونههای تحت بررسی در منطقه مورد مطالعه، اعداد و ارقام حاصل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس مرکب دادهها نشان داد که در مجموع در مورد بیشتر گونه‌ها بیشترین مقدار تولید و مصرف علوفه در سال چهارم همراه با افزایش بارندگی در این سال نسبت به سالهای دیگر اجرای طرح، رخ داده است. به‌طوری‌که در طی شش ماه فروردین تا شهریور، اردیبهشت دارای بیشترین میزان تولید و مصرف در همه سالها بوده است و همچنین کمترین میزان تولید مربوط به ماه شهریور و کمترین میزان مصرف در ماه فروردین رخ داده است. گونه‌های festuca ovina، helichrysum plicatum وbromus tomentelus بیشترین میزان تولید و مصرف علوفه و گونه‌های poa bulbosa، astragalus effusus، dactilis glomerata، ziziphora clinopodioides و koeleria cristata نیز کمترین تولید و مصرف علوفه را در بین گونه‌ها داشتند.واژههای کلیدی: مرتع، تولید علوفه، مصرف علوفه، فصل چرا، ارومیه