برآورد نیاز آبی گونه تاغ در ناحیه رویشی صحارا- سندی ایران (مطالعه موردی: مناطق اهواز- بندرعباس و چابهار)

یکی از نیازهای ضروری بخشهای اجرایی کشور برای تولید علوفه و احیای مراتع و همچنین ایجاد پارکها و فضای سبز در مناطق بیابانی؛ تعیین نیاز آبی گیاهان است. در این تحقیق نیاز آبی گونه تاغ که در سطح وسیعی از کشور برای احیای بیولوژیک مناطق بیابانی بکارگرفته می‌‌‌شود با استفاده از روش پیشنهادی فایو که بر اساس معادله تلفیقی پنمن- مان تیث و در برنامه نرم‌‌‌افزار cropwat پایه‌‌‌گذاری شده برای سه ناحیه رویشی اهواز، بندرعباس و چابهار تعیین شد. برای این‌‌‌کار داده‌‌‌های اقلیمی از نزدیکترین ایستگاه به عرصه‌‌‌های جنگلکاری شده با گونه تاغ1، تهیه شد. به‌منظور بررسی وضعیت بافت خاک و عمق ریشه‌‌‌دوانی برای بوته‌‌‌های یکساله و یا دو ساله در عرصه‌‌‌های نهالکاری اقدام به حفر پروفیل خاکشناسی گردید. فنولوژی گونه‌‌‌های مورد نظر از طریق منابع و مطالعات موجود تهیه شد. پس از تکمیل اطلاعات، تبخیر و تعرق مرجع (eto) بر اساس روش پنمن- مان تیث- فایو و همچنین مقدار بارندگی مؤثر براساس روش ( (usda?برای ایستگاههای مناطق مورد مطالعه محاسبه گردید. نتایج بدست‌آمده نشان داد در مناطق بیابانی مورد مطالعه بارندگی موثر سهم کافی در میزان آب مورد نیاز گیاهان نداشته و در طول ایام رشد نیاز به آبیاری تکمیلی وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد مقدار تبخیر و تعرق سالانه گیاه مرجع در ناحیه رویشی اهواز، بندرعباس و چابهار به‌‌‌ترتیب برابر با 2044، 1825 و 1642 میلی‌‌‌متر که بالاترین مقدار آن به‌‌‌ترتیب در ماههای جولای (اهواز)، جون (بندرعباس) و می (چابهار) معادل 306، 215 و 184 میلی‌‌‌متر بود. بارندگی موثر در 8-7 ماهه ایام فعالیت گیاه برابر با 109، 93 و 59 میلی‌‌‌متر بود. مقدار آب مورد نیاز گونه تاغ در سه ناحیه رویشی مذکور به‌‌‌ترتیب معادل 211، 112 و 77 میلی‌‌‌متر در ایام فعالیت گیاه برآورد شد. بیشترین مقدار آب مورد نیاز ماهانه برای آبیاری تکمیلی در سه ناحیه مذکور نیز به‌‌‌ترتیب معادل 47، 20 و 13 میلی‌‌‌متر در ماههای جولای، جون و می است. این موضوع نشان می‌‌‌دهد اگرچه هر سه منطقه مذکور در نواحی اقلیمی و رویشی مشابهی واقع شده‌‌‌اند، اما مقدار آب مورد نیاز برای آبیاری تکمیلی در ایام فعالیت گیاه در اهواز تقریباً سه برابر چابهار و دو برابر بندرعباس می‌‌‌باشد. واژه‌‌‌های کلیدی: نیاز آبی، تاغ، تبخیر و تعرق مرجع، کراپ وات، ایران