مطالعه اثر احداث فارو بر میزان ترسیب کربن و تثبیت ازت در درمنه‌زارهای (Artemisia sieberi) استان سمنان

چکیدهبه‌منظور تعیین اثر احداث فارو بر ترسیب کربن و تثبیت ازت در بوته‌زارهای درمنه دشتی (artemisia sieberi)، مناطق تحت عملیات فارو و مناطق مجاور آن که فارویینک بر روی آنها انجام نشده است در نواحی رویشی سرخه، ایوانکی و آهوان استان سمنان شناسایی شد. در هر یک از تیمارها نمونه‌‌برداری از خاک، پوشش گیاهی و لاشبرگ انجام گردید. نمونه‌برداری از پوشش گیاهی به روش تصادفی- سیستماتیک انجام شد. در هر پلات، درصد پوشش تاجی، تراکم، ابعاد و هر پایه ثبت شده و نمونه‌برداری کامل از لاشبرگ سطحی انجام گردید. برای تعیین بیوماس هوایی و زیرزمینی، نمونه‌برداری از 20 پایه درمنه که از نظر خصوصیات ظاهری معرف تیپ مورد مطالعه باشد، انجام شد. نمونه‌برداری از اندام زیرزمینی و خاک تا عمق 100 سانتی‌متری انجام شد. در آزمایشگاه وزن خشک اندام هوایی، اندام زیرزمینی و وزن کل هر پایه به طور جداگانه ثبت گردید. در هر نمونه خاک و گیاه، درصد کربن آلی و ازت محاسبه شد. برای مقایسه اثر فارو بر ترسیب کربن و ازت در بخش‌های مختلف اکوسیستم از آزمون تی‌استیودنت مستقل با نرم‌افزار spss استفاده شد. نتایج نشان داد که احداث فارو در ناحیه ایوانکی منجر به افزایش به‌ترتیب 32 و 37 درصد در ذخایر کربن و ازت کل اکوسیستم گردید. اما در نواحی سرخه و آهوان، احداث فارو تاثیری بر ذخایر کربن و ازت اکوسیستم نداشت که دلایل آن مربوط به موقعیت مکانی پروژه، وضعیت پوشش گیاهی و خاک می‌باشد. عملیات فارو در درمنه‌زارهای مورد مطالعه نتایج متفاوتی بر ذخایر کربن و ازت اکوسیستم داشت. به همین دلیل قبل از هر گونه اقدام جهت احداث فارو در مناطق مشابه، مکان‌یابی اصولی برای اجرای پروژه‌هایی از این دست در اولویت قرار خواهد گرفت، زیرا انجام چنین اقداماتی در مناطق مناسب اثر قابل‌توجهی در افزایش توان ترسیب کربن در اکوسیستمها خواهد داشت، ولی احداث پروژه‌های کارشناسی نشده به‌رغم صرف هزینه، اثری در افزایش میزان ذخایر کربن و ازت اکوسیستم نخواهد داشت. واژه‌های کلیدی: ترسیب کربن، تثبیت ازت، احداث فارو، درمنه‌زار، بیوماس اندام هوایی، بیوماس اندام زیرزمینی.