کیفیت علوفه گونه‌های مهم مرتعی در منطقه استپ مرکزی ایران (مطالعه موردی: مراتع ندوشن استان یزد)

به‌منظور تعیین ارزش غذایی گونه‌های مهم در مراتع استپی یزد، هفت گونه: stipa arabica, scarila orientalis ،poa bulbosa، tragopogon jezdianuse ، eurotia ceratoides ،artemisia sieberi و astragalus microphysa که مهم در چرای دام و از عناصر اصلی تیپ‌های گیاهی منطقه را تشکیل می‌دادند، در سه دوره زمانی فصل چرا (اواسط اردیبهشت، انتهای خرداد و اواسط مردادماه) با 3 تا 5 تکرار و در هر تکرار از 3 پایه از گونه مورد نظر، جمع‌آوری و شاخصهای مهم کیفیت علوفه آنها با روشهای aoac اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که شاخصهای کیفیت علوفه مانند پروتیین خام (cp) و انرژی خام (ge)، قابلیت هضم‌پذیری ماده خشک (dmd) ، انرژی متابولیسمی، انرژی قابل هضم(me) و کل عناصر قابل هضم (tdn) با پیشرفت مراحل رویشی گیاهان کاهش می‌یابند، و میزان فیبرخام (cf) و الیاف نامحلول در شوینده اسیدی (adf) افزایش می‌یابد. به‌طورکلی بیشتر عامل‌های برآورد شده اختلاف معنی‌داری در سه دوره‌ از فصل چرا با هم داشتند. به‌طوری‌که بین گونه‌های مختلف از نظر میزان پروتیین خام اختلاف معنی‌‌داری وجود ندارد، اما فیبر خام و انرژی خام در بین گونه‌ای مختلف متفاوت بود. به‌طورکلی علوفه موجود در مرتع در اوایل فصل چرا که مصادف با دوره رویشی گیاهان از کیفیت بهتری برخوردار است و چرا در این زمان بهترین عملکرد دام را به دنبال خواهد داشت که البته باید با مدیریت صحیح در مرتع باشد تا تولید پایدار در مرتع داشته باشیم.واژه‌های کلیدی: ارزش غذایی، پروتیین خام، انرژی خام، قابلیت هضم‌پذیری ماده خشک، انرژی متابولیسمی، انرژی قابل هضم، کل عناصر قابل هضم، فیبرخام، دیواره سلولی منهای همی‌سلولز.