بررسی حد بهره‌برداری مجاز گونهFestuca ovina L. در مراتع سرعلی‌آباد گرگان

چکیدهگونه festuca ovina یکی از گندمی‌های مهم و تاثیرگذار در مراتع ییلاقی استان گلستان می‌باشد، این گونه در مراتع سرعلی‌آباد گرگان از گونه‌های تیپ و دارای متوسط تولید و مصرف نسبی در مرتع به‌ترتیب 9/38 و 6/41 درصد می‌باشد. یکی از فاکتور‌های مهم در تعیین ظرفیت چرایی مشخص کردن حد بهره‌برداری مجاز گونه‌هاست؛ به‌علت عدم اطلاعات کافی در این زمینه، این پژوهش به‌منظور تعیین حد بهره‌برداری مجاز گونه festuca ovina در مراتع سرعلی‌آباد گرگان طی سالهای 86 تا 89 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار شدت برداشت 25، 50 و 75 درصد و شاهد (بدون برداشت) بودند. در هر تیمار 10 پایه از گونه به‌عنوان تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بدست‌آمده در قالب طرح اسپلیت پلات در زمان در نرم‌افزار sasمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تولید نشان داد که اثر سال، شدتهای مختلف برداشت و اثر متقابل آنها معنی‌دار بوده است (01/0 > p). اثر سال نشان می‌‌دهد بجز سالهای اول و دوم، اختلاف معنی‌داری بین سالهای فوق با سال سوم و چهارم وجود دارد. همچنین اثر تیمارهای برداشت شده نشان داد که فقط اعمال تیمار 75 درصد بر میزان تولید تاثیر منفی داشت. اما اثر متقابل سال و تیمارها نشان داد که در تیمار شاهد با وجود عدم برداشت اختلاف معنی‌داری در سالهای مختلف داشته است، بنابراین غیر از عامل برداشت، عامل دیگری در کاهش میزان تولید تاثیر داشت که آن عامل بارش بود. نتایج اثر شدتهای برداشت بر شادابی و درصد مرگ و میر گونه festuca ovina نشان داد که اغلب پایه‌های این گونه از بنیه و شادابی قابل قبولی برخوردار بودند، همچنین در هیچ تیمار و سالی مرگ و میری نداشته است. با توجه به نتایج این تحقیق و با درنظر گرفتن سایر کارکردهای مراتع سرعلی‌آباد گرگان حد بهره‌برداری مجاز گونه festuca ovina 60 درصد پیشنهاد می‌گردد.واژه‌های کلیدی: festuca ovina، شدتهای برداشت، تولید علوفه، شادابی، سرعلی‌آباد گرگان