اثر برخی عوامل محیطی بر خصوصیات رویشی گونه Stipa barbata در مراتع استپی ندوشن یزد

شناخت رفتار و عمل گونه های گیاهی و ارتباط اکولوژیکی آنها با متغیرهای محیطی به عنوان قسمت مهمی از اطلاعات مورد نیاز در برنامه های اصلاح، احیا و بهره برداری صحیح از مراتع، ضروری و اساسی است. در این تحقیق اثر عوامل محیطی بر خصوصیات کمی رشد گونه استیپا (stipa barbata) در منطقه ندوشن استان یزد، با استفاده از روش رسته بندی بررسی شد. به این منظور با استفاده از نقشه پوشش گیاهی منطقه و بازدید های میدانی، 25 رویشگاه از این گونه شناسایی و در منطقه معرف هر رویشگاه با روش تصادفی- سیستماتیک در امتداد 3 ترانسکت خطی 500 متری، 30 پلات نمونه برداری مستقر شد. در داخل پلات ها، فهرست گیاهان موجود، درصد تاج پوشش، تعداد گیاهان و تولید تعیین گردید. همچنین در ابتدای هر ترانسکت پروفیل حفر شد که با توجه به مرز تفکیک افق ها در منطقه و عمق ریشه دوانی از عمق 30-0 سانتی متری نمونه خاک برداشت شد، نمونه ها با هم مخلوط شدند تا یک نمونه ترکیبی بدست آمد. در هر نمونه خصوصیات درصد رس، سیلت، ماسه، ماده آلی، آهک، اسیدیته، هدایت الکتریکی، سدیم، کلسیم و منیزیم اندازه گیری شد. در هر سایت نمونه برداری، خصوصیات توپوگرافی از قبیل شیب، ارتفاع و جهت، اندازه گیری شده و نوع سازند نیز با استفاده نقشه زمین شناسی منطقه تعیین گردید. ماتریس ویژگیهای محیطی و گونه ای تهیه شد و رابطه بین خصوصیات رویشی و متغیرهای محیطی با استفاده از روش تجزیه تطبیقی متعارفی (cca) تعیین شد. نتایج این تحقیق نشان داد که بین تاج پوشش، تراکم و تولید گونه استیپا با عوامل خاکی، همبستگی معنی دار وجود دارد. این نتایج حکایت از آن دارد که از بین متغیرهای خاکی، بافت، اسیدیته، نسبت جذب سدیم، نسبت کلسیم به سدیم، آهک و درصد سنگریزه بیشترین تاثیر را بر تاج پوشش، تراکم و تولید گونه استیپا دارند. البته اثر متغیرهای توپوگرافی بر خصوصیات رشد گونه مورد مطالعه معنی‌دار نبود. به‌طوری‌که روند تغییرات خصوصیات رشد گونه استیپا با نوع سازند زمین‌شناسی رابطه معنی داری داشت.