بررسی بانک بذر خاک در جوامع گیاهی منطقه‌ حفاظت شده گنو

منطقه‌ حفاظت شده‌ گنو که بلندی قله‌ آن 2347 متر از سطح دریا ارتفاع دارد در شمال غربی بندرعباس واقع شده است. در این تحقیق بانک بذر خاک در جوامع مختلف گیاهی منطقه بررسی شد. بانک بذر خاک در تامین تجدید حیات پوشش گیاهی بعد از تخریب نقش دارد. در مناطق حفاظت شده شناخت نوع بانک بذر خاک از لحاظ ظرفیت تولید بانک بذر پایدار و نا‌پایدار برای حفظ گونه‌های موجود به خصوص گونه‌های نادر و انحصاری ارزشمند است. در این پژوهش نمونه‌برداری از بانک بذر خاک در فصل رکود رشد پوشش گیاهی و پیش از شروع بارندگیها در منطقه، انجام شد. نقاط نمونه‌برداری برای تعیین ذخایر بذری خاک از50 نقطه در هر دو ژرفای 5-0 و10-5 سانتی‌متری از سطح خاک در هر قطعه‌ نمونه، در مجموع 135 قطعه نمونه در محل بررسی جامعه شناسی گیاهی انتخاب شدند. نمونه‌ خاکهای هر لایه برداشت شده در هر قطعه نمونه‌ که از 50 تکرار برای هر لایه برداشت شده بود ترکیب شد و سه زیرنمونه به ضخامت1 سانتی‌متر در سطح سینی‌هایی که بستر آن دارای شن ضدعفونی شده بود گسترده شد. سینی‌های محتوی نمونه‌ها در گلخانه قرار داده شدند و به طور منظم آبیاری شدند. در این پژوهش، پتانسیل ذخایر بذری خاک از نظر پایداری بذر در خاک بررسی و نشان داد که از جنبه‌های گوناگون ازجمله تراکم بذر در متر‌مربع در ژرفاهای مختلف خاک و نوع شکل زیستی گونه‌ها در جوامع مختلف، تفاوت معنی داری دارند. در بین شکلهای زیستی، تروفیت‌ها در بانک بذر خاک فراوانتر هستند و گونه‌های درختی و درختچه‌ای اندک و گونه‌های با بانک بذر پایدار در خاک به طور عمده یکساله‌ها می‌باشند. از 810 نمونه‌ بانک بذر خاک کاشته شده در گلخانه 3934 بذر جوانه زده که از این شمار 2933 بذر مربوط به ژرفای 5-0 و 1001 بذر مربوط به ژرفای 10- 5 سانتی‌متری خاک می‌باشد. در مجموع این شمار بذر مربوط به 163 گونه می‌باشد که 44 گونه‌ آن دارای بانک بذر پایدار می‌باشد. گونه‌هایی که در واحدهای نمونه‌برداری بانک بذر خاک دست‌کم دو بذر در ژرفای10- 5 سانتی‌متری خاک داشتند به عنوان گونه‌ای با بانک بذر پایدار مورد توجه قرار گرفتند. سایر گونه‌های موجود در منطقه که بدون بانک بذر پایدار می‌باشند نسبت به تخریب آسیب پذیرند، به عبارت دیگر اگر پوشش سرپا تخریب شود امکان تجدید حیات آنها میسر نخواهد شد.