بررسی کارایی پرایمینگ بذر بر سبز شدن نهال و استقرار گونه astragalus brachyodontus در شرایط گلخانه و تحت تنش کم‌آبیاری

استقرار اولیه گونه های گیاهی مرتعی به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک مسئله ای قابل توجه جهت اصلاح و توسعه مراتع و افزایش عملکرد آن هاست. به منظور بررسی اثرهای کاربرد پرایمینگ بذر بر تغییرات عملکرد گونه ‌مرتعی astragalus brachyodontus، این طرح در گلخانه در قالب طرح فاکتوریل انجام گرفت. سه تیمار هیدروپرایمینگ (آب مقطر)، اسموپرایمینگ (پلی اتیلن گلایکول در دو سطح 0/4- و 0/8- مگاپاسکال) و هورمون پرایمینگ (جیبرلیک اسید) به عنوان فاکتور اول و سه سطح تنش کم آبیاری 100% ظرفیت مزرعه، 75% ظرفیت مزرعه و 50% ظرفیت مزرعه به عنوان فاکتور دوم بر روی سه جمعیت (زنجان، قم و خلخال)، در سه تکرار در نظر گرفته شد. بررسی نتایج نشان داد پرایمینگ بذر، تنش کم آبیاری، جمعیت ها و اثرات متقابل آن ها، تاثیر معنی داری در سطح احتمال 1% بر تمام صفات مورد بررسی داشت. کاهش میزان آب خاک، موجب کاهش معنی دار درصد جوانه زنی، طول و وزن ساقه شد اما طول ریشه افزایش یافته و وزن ریشه ابتدا افزایش و سپس کاهش شدیدی نشان داد. بیش ترین میزان عملکرد صفات ارتفاع (11/0267 سانتی متر)، طول ریشه (30/6467 سانتی متر)، وزن ساقه (1/1700 گرم) و وزن ریشه (1/3664 گرم)، مربوط به جمعیت زنجان با آبیاری نرمال بود. تیمار اسموپرایمینگ 0/4- مگاپاسکال بیش ترین مقادیر را در صفات طول ریشه (33/1556 سانتی متر)، وزن ساقه (1/2144 گرم) و وزن ریشه (1/4800 گرم) داشت. به طور کلی، بر‌اساس نتایج تحقیق حاضر، اسموپرایمینگ 0/4- مگاپاسکال و هورمون پرایمینگ با جیبرلیک اسید در شرایط تنش شدید کم آبیاری، به عنوان تیمارهای بهبود دهنده عملکرد گونه astragalus brachyodontus در محیط گلخانه معرفی شد. این مسئله می‌تواند در بهبود استقرار و عملکرد این گونه علوفه ای با ارزش بومی در برنامه های اصلاح و توسعه مراتع برای کمک به استقرار اولیه آن ها در شرایط کم آبیاری مورد توجه واقع شود.

seed priming on germination and establishment of astragalus brachyodontus species efficiency in greenhouse under water stress conditions

the initial establishment of rangeland species, especially in arid and semi-arid areas, is a significant issue for the improvement and development of rangelands and increasing their yield.in order to investigate the effects of seed priming on changes in yield of the astragalusbrachyodontus, the present study was carried out in the greenhouse with factorial design. three treatments of hydro-priming (distilled water), osmopriming (polyethylene glycol with two levels of -0.4 and -0.8 mpa) and priming hormone (gibberellic acid) as the first factor, and three levels of deficit irrigation stress (100% of field capacity, 75% of field capacity and 50% of field capacity) were considered as the second factor and three populations (zanjan, qom and khalkhal) as the third factor with three replications. the results showed that seed priming, deficit irrigation stress, populations and their interactions had a significant effect (p≤0.01) on all investigated traits. the soil water reduction caused a significant decrease in seedling germination percentage, stem length and weight, however, the root length increased and the root weight first increased and then decreased intensively. the maximum yield of height (11.0267 cm), root length (30.6467 cm), stem weight (1.1700 g) and root weight (1.3664 g) was related to zanjan population in normal irrigation. the treatment of -0.4 mpa osmopriming had the highest values in root length (33.1556 cm), stem weight (1.2144 g) and root weight (1.4800 g). generally, according to the present research, -0.4 mpa osmo-priming and priming hormone with gibberellic acid were introduced as treatments to improve the astragalus brachyodontus species performance in the greenhouse under the severe deficit irrigation stress condition. this result can be considered to improving the establishment and performance of this native valuable forage, in breeding programs and rangeland development, to improve its initial establishment in deficit irrigation conditions.