واکاوی علل عدم مشارکت مرتع‌داران در تبدیل دیم‌زارهای کم‌بازده به مراتع دست کاشت در استان گلستان

این تحقیق با هدف شناخت علل عدم مشارکت مرتع‌داران در طرح تبدیل دیم‌زارهای کم‌بازده به مراتع دست کاشت انجام شد. تحقیق توصیفی و از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری شامل 132 مرتع‌دار غیرمشارکت‌کننده در طرح در 17 سامان عرفی در مراتع شمالی شهرستان گنبدکاووس بود که با شیوه نمونه‌گیری تصادفی ساده، 98 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. جمع‌آوری اطلاعات با استفاده از پرسش‌نامه انجام شد. روایی محتوایی و ظاهری پرسش‌نامه با استفاده از نظرات متخصصان ترویج و مرتع به‌دست آمد. تعیین اعتبار پرسش‌نامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ انجام شد و مقدار ضریب 0/926 به دست آمد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss23 انجام شد. نتایج نشان داد که مهمترین علل عدم مشارکت مرتع‌داران در طرح، تمایل به استفاده از زمین مرتعی برای کشت محصولات کشاورزی به دلیل نیاز به درآمد کشاورزی، پایین بودن درصد سود حاصل از فروش بذر گیاهان مرتعی، عدم اعتماد مرتع‌داران به بیمه محصولات مرتعی، درآمد پایین مرتع‌داری در مقایسه با کشت محصولات زراعی با تبدیل دیم‌زارهای کم‌بازده به دست کاشت و نداشتن سرمایه کافی برای تبدیل دیم‌زارهای کم‌بازده به مراتع دست کاشت است. با استفاده از شیوه تحلیل عاملی، علل عدم مشارکت مرتع‌داران در طرح تبدیل دیم‌زارهای کم‌بازده به مراتع دست کاشت در 20 عامل خلاصه شدند که ماهیت فردی، اقتصادی، اجتماعی، سازمانی، حقوقی و فنی داشتند. این عوامل بیش از 76 درصد از واریانس علل عدم مشارکت مرتع‌داران را در طرح تبیین می‌کنند.