ارزیابی دیدگاه گروداران اصلی از اجرای طرح‌های مرتع‌داری: مطالعه موردی شهرستان تربت جام

آگاهی از دانش و نگرش گروداران مراتع نسبت به مشکلات و مدیریت این اکوسیستم، برای تصمیم‌سازی و برنامه‌ریزی ضروریست. هدف این پژوهش، ارزیابی دیدگاه مرتع‌داران و کارشناسان منابع طبیعی نسبت به تاثیر اجرای طرح‌های مرتع‌داری و همچنین مشارکت و همکاری آنان در موفقیت اجرای این طرح‌هاست. منطقه مورد مطالعه، شهرستان تربت جام بوده است. با بررسی طرح‌های مرتع‌داری شهرستان تربت جام از سال 1372 تا 1393، مشخص شد که پنج طرح بشیرآباد، چشمه گل، گِوِی، تیمنک سفلی و جهان‌آباد اجرا شده‌اند. جامعه آماری پژوهش شامل 464 بهره‌بردار بوده که در واقع مرتع‌داران دارای پروانه چرا هستند. به کمک فرمول کوکران، 186 نمونه به صورت تصادفی سیستماتیک انتخاب و مورد پرسشگری قرار گرفتند. پس از تجزیه‌وتحلیل آماری داده‌ها و با بررسی کلیه متغیرها و مولفه‌های سنجیده شده، مشخص شد که میان دیدگاه گروداران منطقه و عوامل اقتصادی، آموزشی، مشارکت اجتماعی و همچنین همکاری نهادی یک رابطه معنی‌دار خطی وجود دارد. نتایج نشان داد که مهمترین مولفه‌های موثر بر دیدگاه گروداران برای مشارکت در طرح‌های مرتع‌داری، بررسی نیازهای اقتصادی و اجتماعی قبل از تصویب طرح و تصویب طرح‌ها مطابق با نیاز روستاییان ازجمله تامین درآمد و مسکن و انتخاب مجری از میان گروداران است. بنابراین پیشنهاد می‌شود برای بهبود نتایج طرح‌های آبخیزداری در منطقه مورد مطالعه، هماهنگی مستمر میان ادارات ترویج شهرستان‌ها برای برگزاری کلاس‌های توجیهی، آموزشی و همکاری‌محور در زمینه مرتع‌داری صحیح در دستورکار قرار گیرد.

Evaluation of the views of key stakeholders on the implementation of rangeland management plans: A case study of Torbat-e-Jam city

Awareness of knowledge and attitude of rangeland owners towards the problems and management of this ecosystem is essential for decision making and planning. The purpose of this study is to evaluate the views of rangers and natural resources experts on the impact of the implementation of rangeland projects as well as their participation and cooperation in the success of these projects. The study area was the city of Torbate Jam. Examining the rangeland management plans of TorbateJam city from 1993 to 2014, it was found that five plans in Bashirabad, Cheshmeh Gol, Goyi, Timanak Sofla, and Jahanabad areas have been implemented. The statistical population of the study includes 464 farmers who are pastoralists with grazing licenses. Using Cochran’s formula, 186 samples were systematically randomly selected and questioned. Then, from the statistical analysis of the data and by examining all the measured variables and components, it was found that there is a significant linear relationship between the views of regional stakeholders and economic, educational, social participation, and institutional cooperation. The results showed that the most important components affecting the view of stakeholders to participate in rangeland projects are the study of economic and social needs before the approval of projects and approval of projects following the needs of villagers, including income and housing, and selection of executors from among stakeholders. It is suggested that to improve the results of watershed management projects in the study area, continuous coordination between the extension departments of the cities to hold orientation, training, and cooperationoriented classes in the field of proper rangeland management should be on the agenda.