ارزیابی پتانسیل اکوتوریسمی مراتع ییلاقی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) (مطالعه موردی: مراتع چهارباغ شهرستان گرگان)

ارزیابی پتانسیل اکولوژیک و ظرفیت های طبیعی هر منطقه به همراه برنامه ریزی صحیح می تواند منجر به بهره برداری پایدار و مستمر از عرصه های طبیعی گردد. با افزایش جمعیت و فشارهای روانی حاصله از شلوغی شهرها، اکوتوریسم به عنوان یکی از راه های کاهش فشارهای حاصله بر مردم اهمیت دو چندانی پیدا کرده است. توسعه اکوتوریسم جهت حفظ منابع طبیعی باید متناسب با پتانسیل طبیعی و اجتماعی منطقه باشد. با توجه به اهمیت حفظ منابع طبیعی هدف از تحقیق حاضر ارزیابی پتانسیل اکوتوریسمی مراتع ییلاقی چهارباغ استان گلستان بر اساس روش محدود کننده فائو و با استفاده از gis می باشد. فاکتورهای مورد ارزیابی شامل دو دسته اکولوژیکی (اقلیم، ارتفاع، شیب، خاک، منابع آبی، فاصله تا اماکن جاذبه ای، ارزش جاذبه ای پوشش گیاهی) و زیرساختاری (فاصله تا شهر و امکانات رفاهی و جاده و مسیرهای دسترسی) است. نتایج نشان داد از کل مساحت منطقه 25.36 درصد (2249.28 هکتار) دارای پتانسیل و شایستگی متوسط (s2)، 28.65 درصد (2542 هکتار) دارای پتانسیل و شایستگی پایین (s3) و 45.98 درصد (4079.4) هکتار فاقد شایستگی و پتانسیل (n) از لحاظ اکوتوریسمی می باشد. همچنین نتایج نشان داد فاکتورهای منابع آبی، خاک، درصد شیب، ارزش جاذبه ای پوشش گیاهی، مسیرهای دسترسی و فاصله تا اماکن جاذبه ای از عوامل کاهش دهنده پتانسیل و شایستگی گردشگری و فاکتورهای ارتفاع از سطح دریا، فاصله تا شهر و امکانات رفاهی و همچنین اقلیم (دما) از فاکتورهای افزایش دهنده پتانسیل و شایستگی گردشگری می باشد. مراتع چهارباغ دارای امکانات و پتانسیل های مناسبی از لحاظ گردشگری بوده و با رعایت اصول گردشگری و حفظ منابع طبیعی می توان علاوه بر اشتغال زایی و درآمد ساکنان منطقه به حفاظت و توسعه پایدار منطقه کمک کرد.

Assessment the potential of Ecotourism Summer Rangelands using Geographic Information System (GIS)(Case Study: Chaharbagh Rangelands of Gorgan City)

Assessment of the potential ecological and natural capacity of each area with proper planning can lead to sustainable and continuous utilization of natural areas. By increasing the population and psychological pressures resulting from the bustle of cities, ecotourism has become doubly important as one of the ways to reduce the pressures on people. The development of ecotourism to conserve natural resources should be commensurate with the natural and social potential of the region. Due to the importance of conserving natural resources, the purpose of this study is to evaluate the ecotourism potential of Chaharbagh summer rangelands in Golestan province based on the FAO limiting method and using GIS. The factors assessed include two ecological categories (climate, altitude, slope, soil, water resources, distance to attraction places, value attractive vegetation) and infrastructure (distance to city, amenities, roads, and access routes). The results showed that the total area of the region is 25.36% (2249.29 ha) with medium potential and competence (S2), 28.65% (2542 ha) with low potential and competence (S3), and 45.98% (4079) hectare lacks ecotourism competence and potential (N). The results also showed that water resources, soil, slope percentage, vegetation attraction value, access routes, and distance to attractions are factors that reduce the potential and merit of tourism and altitude factors, distance to city and facilities, welfare as well as climate (temperature) are factors that increase the potential and merit of tourism. Chaharbagh rangelands have suitable facilities and potentials in terms of tourism, and observing the principles of tourism and preserving natural resources, in addition to creating employment and income for the residents of the region, can help the protection and sustainable development of the region.