بررسی خدمت زیبایی تیپ‌های گیاهی در مراتع ییلاقی استان کرمان (مطالعه موردی: مراتع کوه لاله‌زار)

خدمات فرهنگی اکوسیستم‌ها همچون خدمت زیبایی نقش مهمی در رفاه اجتماعی انسان‌ها بازی می کنند. شناخت پتانسیل اکوسیستم‌ها در ارائه این خدمت برای مدیریت پایدار اکوسیستم‌ها لازم است. هدف این مطالعه تعیین ارزش زیبایی مراتع ییلاقی استان کرمان است بدین منظور پوشش گیاهی در 200 پلات در 10 تیپ مرتعی در مرحله گلدهی گیاهان بررسی و با استفاده از چهار شاخص تنوع سیمپسون نسبی و تاج پوشش نسبی گیاهان گلدار، دوره نسبی گلدهی و ماکزیمم نسبی تعداد رنگ گل‌ها ارزش زیبایی برآورد شد. نتایج تجزیه تحلیل واریانس نشان داد که تیپ‌های مرتعی از نظر ارزش زیبایی متفاوت هستند و تیپ مرتعی astragalus gossypinusartemisia aucheri بیشترین ارزش زیبایی را داشت و منطقه پیشگام در برنامه‌های حفاظتی است. تیپ مرتعی salsola brachiata artemisia sieberi به دلیل چرای شدید و تخریب پوشش گیاهی کمترین ارزش زیبایی را داشت. تیپ‌های‌های گیاهی بیشترین زیبایی را به ترتیب در فصل بهار، تابستان و پاییز داشتند. آزمون همبستگی نشان داد که دو شاخص تنوع سیمپسون نسبی گیاهان گلدار و ماکزیمم نسبی تعداد رنگ گل‌ها بیشترین همبستگی را با ارزش زیبایی دارند. آنالیز pca همچنین نشان داد که ارزش زیبایی با ویژگی‌های تنوع گونه‌ای و فراوانی گیاهان فورب ارتباط مثبتی دارند. ارزش زیبایی را می‌توان شاخص مناسبی برای بررسی ارزش اکولوژیک اکوسیستم‌ها دانست که در توسعه پایدار باید لحاظ شود.

Evaluation of beauty service of vegetation types in summer rangeland of Kerman province(Case study: Lalehzar mountain rangelamd)

Ecosystems’ cultural services, like beauty services, play an important role in human social wellbeing. Understanding the potential of ecosystems is essential in providing this service for sustainable ecosystem management. This study aimed to determine the beauty value of summer rangelands in Kerman province. Hence, the beauty value of ten rangeland types was determined through flowering plants in 200 plots in flowering season. The beauty value was estimated using four indexes, including relative Simpson diversity and relative canopy cover of flowering plants, relative flowering period, and relative maximum number of flower colors. The analysis of variance showed that rangeland types are different in terms of beauty value, and Astragalus gossypinusArtemisia aucheri rangeland type had the highest beauty value and is a pioneer region for conservation programs. Salsola brachiata Artemisia sieberi rangeland had the lowest beauty value due to severe grazing and vegetation degradation. Plant types were most beautiful in spring, summer and fall, respectively. Correlation analysis showed that relative Simpson diversity and relative maximum number of flower colors had the highest correlation with beauty value. PCA also showed that beauty value was positively correlated with the attributes, including species diversity and abundance of forbs. The beauty value can be considered a good indicator of the ecological value of ecosystems that should be considered in sustainable development.