بررسی رابطه تولید و تاج پوشش گونه‌های گیاهی در مراتع نیمه استپی زاغه لرستان

یکی از اهداف اصلی ارزیابی مراتع، دست‌یابی به مقدار تولید علوفه گونه های مرتعی است. زیرا در تعیین ظرفیت مرتع و مدیریت چرا، نقش اساسی دارد. اندازه گیری مقدار تولید، مستلزم صرف هزینه و زمان طولانی است، بنابراین یافتن روش‌هایی ارزان، سریع و علمی برای براورد مقدار تولید، می تواند کمک شایانی در ارزیابی پوشش گیاهی و مدیریت مرتع نماید. هدف از این پژوهش، یافتن رابطه مناسب بین درصد تاج پوشش گونه ها و کلاس های گیاهی با مقدار تولید آنها ست. برای این منظور، درصد پوشش تاجی گونه ها، طی یک دوره آماری شش ساله، در داخل 60 پلات یک متر مربعی مستقر در امتداد شش ترانسکت 200 متری، بررسی شد. ضمن اینکه هر ساله، مقدار تولید گونه ها در یک چهارم پلات‌ها (25 درصد آنها) که به‌منظور جلوگیری از چرای احتمالی، قفس‌گذاری شده‌ بودند، به روش قطع و توزین اندازه گیری گردید. برای تعیین مقدار تولید علوفه کل، از رابطه رگرسیونی موجود بین پوشش تاجی و تولید گونه‌ها استفاده شد و بر اساس معنی دار بودن معادله (0.05≥p ) و ضریب تعیین (r²)، بهترین معادله برازش داده شد. نتایج نشان داد که بین تولید به‌عنوان متغیر وابسته با درصد پوشش تاجی گونه ها به عنوان متغیر مستقل، همبستگی معنی داری در سطح احتمال یک درصد وجود دارد. ضریب تعیین مربوط به هر کدام از کلاس‌های i، ii و iii به ترتیب 0.77، 0.87 و 0.92 می‌باشد که مناسب‌ترین رابطه خطی تولیدتاج‌پوشش را برای مدیریت مرتع ارائه می‌نمایند.

Investigation the relationship between forage production and canopy of plant species in semisteppe rangelands of Zagheh, Lorestan

One of the main goals of rangeland assessment is to obtain the amount of forage production of rangeland species because it plays an essential role in determining rangeland capacity and grazing management. Measuring the amount of production requires a lot of time and costs, so finding cheap, fast and scientific methods to estimate the amount of production can be a great help in assessing vegetation and rangeland management. The purpose of this study was to find a suitable relationship between the percentage of canopy cover of species and plant classes with their production amount. For this purpose, the percentage of canopy cover of the species was examined during a sixyear statistical period within 60 plots (1m2) located along six transects (200 m). In addition, each year, the amount of species production in a quarter of the plots (25% of them) that were caged to prevent possible grazing, was measured by clipping. To determine the amount of total forage production, the regression relationship between canopy cover and species production was used and based on the significance of the equation (p≤ 0.05) and coefficient of determination (R²), the best equation was fitted. The results showed that there was a significant correlation (p≤ 0.01) between production as a dependent variable and the percentage of canopy cover of the species as an independent variable. The coefficient of determination for each of the classes I, II and III were 0.77, 0.87 and 0.92, respectively, which provide the most appropriate linear productioncanopy relationship for rangeland management.