بررسی اثرات و پتانسیل عملیات بیولوژیکی درترسیب کربن، حوزه آبخیز گاودره کردستان

گرم شدن کره زمین بر اثر افزایش غلظت گاز های گلخانه ای، بویژه دی اکسید کربن، تغییرات شدید آب و هوایی طی ده های اخیر را بدنبال داشته است. این امر روند تخریب منابع طبیعی، خاک و آب را بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک تشدید نموده است. یکی از مهمترین ابزارهای سازگاری و یا اصلاح پیامدهای این بحران، همانا ترسیب و ذخیره کربن توسط اکوسیستم های طبیعی به کمک ابزارهای مدیریتی کارا نظیر عملیات مدیریتی مرتع و آبخیزداری است. این پژوهش با هدف ارزیابی و تعیین کمی ذخیره کربن در انواع مختلف عملیات اصلاحی و احیائی بیولوژیکی شامل انواع کپه‌کاری و قرق در حوزه آبخیز گاودره استان کردستان اجرا گردید. نمونه‌برداری در واحد‌های کاری با اعمال روش نمونه‌گیری سیستماتیک تصادفی از اندامهای هوایی، ریشه، لاشبرگ و خاک انجام و نمونه ها مورد تجزیه آزمایشگاهی قرار گرفتند. نتایج تجزیه آماری داده‌ها حاکی است که میزان ذخیره کربن پوشش گیاهی در تیمارهای آزمایشی دارای اختلاف معنی‌داری در سطح 5% می‌باشند. حداقل اختلاف معنی‌دار بودن تفاوت در این سطح احتمال برابر334.35 کیلوگرم در هکتار بوده و همچنین نتایج مقایسه میانگین‌های عملکرد این تیمارها نشان می‌دهد که مقدار ذخیره کربن در عملیات اصلاحی قرق بیشتر از سایر تیمارها بوده ودر مقایسه با شاهد آزمایش در کلاس برتر و بالاتری قرار می‌گیرد. متوسط کل کربن ذخیره شده در واحد سطح 8809 کیلو گرم در هکتار بوده که 67 درصد آن مربوط به ذخیره کربن در خاک بوده است. بطور کلی نتیجه‌گیری می‌شود که عملیات اصلاحی بیولوژیک بویژه قرق دارای قابلیت بالایی در ذخیره کربن بوده و خاک مهمترین مخزن کربن در این عملیات می‌باشد.

Investigation the Impacts of biological operations on carbon sequestration in Gavdareh watershed, Kurdistan province

Global warming due to increasing concentrations of greenhouse gases, especially carbon dioxide, has led to drastic climate change in recent decades. This has intensified the process of degradation of natural resources, soil and water, especially in arid and semiarid regions. One of the most important tools for adapting or modifying the consequences of this crisis is the sequestration and storage of carbon by natural ecosystems with the help of efficient management tools such as rangeland and watershed management. This study was conducted to evaluate and quantify carbon storage in various types of biological remediation and rehabilitation operations, including pitseeding and exclosure in the Gavdareh watershed of Kurdistan province. Sampling was performed in soil and plant units using a systematic random sampling method of aerial parts, roots, litter, and soil. Samples were analyzed in vitro. The results of the statistical analysis of the data indicated that the amount of vegetation carbon storage in the experimental treatments had a significant difference (p≤ 0.05). The least significant difference in this level of probability is 334.35 kg/ha (p≤ 0.05), and also the results of comparing the mean yield of these treatments showed that the amount of carbon storage in the exclosure was higher than other treatments, and compared to the experimental control in the upper and higher class. The average total carbon stored per unit area was 8809 kg/ha, 67% of which was related to carbon storage in the soil. In general, it is concluded that biological remediation operations, especially exclosure, have a high capacity for carbon storage, and the soil is the most important carbon reservoir in this operation.