مقایسه قلمرو بیابانهای اقلیم شناسی و زمین ساختی ایران

در این مقاله قلمرو بیابانهای ایران از جنبه اقلیمی و زمین شناسی مورد بررسی قرار گرفته و با یکدیگر مقایسه شده اند. محدوده بیابانهای زمین شناسی، با عنایت به ویژگی سازندهای زمین شناسی شور و تبخیری که در ایجاد و توسعه آنها مؤثر بوده اند، بصورت نقشه های رقومی تعیین شده است. برای تفکیک قلمرو بیابانهای اقلیمی ایران، عناصری از داده های نیواری شامل: میزان بارندگی، ضریب تغییرپذیری بارندگی، ضریب بی نظمی بارش، شدت میانگین باران روزانه، میزان دما و تبخیر به تفکیک برای کلیه ایستگاههای مورد مطالعه در استانهای منتخب محاسبه گردید. پس از محاسبه کمی عناصر یادشده، لایه های مطالعاتی مورد نیاز در محیط gis برای کلیه استانهای مورد مطالعه تهیه و رقومی گردید. با تلفیق لایه های اطلاعاتی مختلف، نواری انتقالی بوجود آمد که حد داخلی آن واجد ویژگیهای بیابان و حد خارجی آن را مناطق غیربیابانی تشکیل داد. با تعیین سیستم مختصات کشوری و زمین مرجعی نقشه قلمرو بیابانهای زمین شناسی و اقلیم شناسی ایران تهیه و ترسیم شد. به استناد نقشه های تهیه شده 700991 کیلومترمربع از مساحت ایران را بیابانهای اقلیم شناسی و 208041 کیلومترمربع را بیابانهای زمین ساختی در برمی گیرند. البته تلفیق دو نقشه نهایی بیابانهای اقلیمی و زمین ساختی نشان داد که میزان همپوشانی دو لایه یادشده در تعیین مناطق بیابانی ایران به میزان 6/22 درصد است و این موضوع تفاوت توزیع مکانی بیابان های زمین شناسی و اقلیم شناسی را نشان می دهد.