اثرات ناشی از اصلاح و احیای مراتع بر ویژگی‌های پوشش گیاهی و خاک مراتع جنت‌آباد رشتخوار

کاشت گیاهان مقاوم نسبت به شرایط سخت محیطی یکی از راهکارهای موثر در احیای اراضی است، بنابراین شناخت آثار کشت گونه‏های مختلف روی وضعیت خاک و پوشش گیاهی منطقه می تواند راهنمای مناسبی برای کارشناسان جهت انتخاب گونه مناسب باشد. هدف این تحقیق بررسی میزان و نوع تاثیر عملیات اصلاح و احیای مراتع بر خصوصیات خاک و پوشش گیاهی مراتع جنت آباد است. به این منظور در هر یک از مناطق نهال کاری شده توسط atriplex canescens  و haloxylon aphyllum چهار ترانسکت و در منطقه دارای پوشش طبیعی دو ترانسکت 100 متری با فاصله 100 متر از یکدیگر در نظر گرفته شد. در طول هر ترانسکت 10 پلات 4 متر مربعی مشخص و نمونه‏برداری صورت گرفت. در هر پلات اطلاعات پوشش گیاهی شامل درصد تاج پوشش، لاشبرگ، سنگریزه، خاک لخت، گونه غالب و تراکم اندازه گیری شد. در ابتدا و انتهای هر ترانسکت پروفیل خاک حفر گردید. نمونه برداری از خاک در سه عمق300، 6030 و9060 سانتی‏متر صورت گرفت. سپس  خصوصیات شیمیایی  و فیزیکی نمونه های خاک شامل هدایت الکتریکی، اسیدیته، ماده آلی، فسفر، پتاسیم، ازت، وزن مخصوص ظاهری، درصد رس، سیلت و ماسه نمونه‏های خاک اندازه گیری شد. داده های جمع آوری با استفاده از آزمون t مستقل توسط نرم افزارspss، تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد کشت آتریپلکس کانسنس موجب افزایش درصد پوشش گیاهی، تراکم، پتاسیم عمق اول و سوم در سطح اعتماد 99% و افزایش نیتروژن عمق اول، ماده آلی عمق دوم، هدایت الکتریکی عمق اول و دوم، درصد سیلت عمق اول و سوم در سطح 95% گردیده است. همچنین موجب کاهش اسیدیته خاک و درصد ماسه عمق دوم و سوم در سطح 95% شده است. کشت سیاه تاغ موجب افزایش تراکم پوشش گیاهی، هدایت الکتریکی عمق اول و کاهش درصد رس عمق سوم در سطح 95% نسبت به منطقه شاهد شده است.

The effects of rangelands improvement and reclamation on vegetation and soil characteristics of Jannat Abad rangelands of Roshtkhar

The cultivation of plants that are resistant in difficult environmental conditions is an effective solution for reclamation of lands; thus, recognizing the effects of cultivation of different plants on soil and vegetation cover could be a suitable guide to select proper species by experts. The aim of this research was to investigate the effects of range improvement and reclamation practices on soil and vegetation cover characteristics in Jannat Abad rangeland. For this purpose, four transects of 100m length and two transects of 100m length were established with 100m intervals in the seedling area (Atriplex canescens and Haloxylon aphyllum) and the control area (natural vegetation), respectively. Along each transect, 10 plots of 4m2 were sampled. In each plot, the vegetation data including canopy cover percentage, litter, gravel, bare soil, dominant species, and plant density were measured. Soil profiles were dug at the beginning and end of each transect. Soil sampling was performed from 030, 3060 and 6090 cm depths. Then, soil chemical and physical properties including electrical conductivity, pH, organic matter, phosphorus, potassium, nitrogen, bulk density, clay, silt, and sand percentage. The collected data were analyzed by independent ttest with SPSS software. Results showed that the cultivation of Atriplex canescens caused an increase in canopy cover percentage, density, and potassium content in the first and second depths (P<0.01), and caused an increase in the nitrogen content of the first depth, organic matter of the second depth, electrical conductivity of the first and second depths, and silt percentage in the first and third depths (P<0.05). It also caused a decrease in soil pH and sand percentage of the second and third depths (P<0.05). The cultivation of Haloxylon aphyllum caused an increase in density, electrical conductivity of the first depth, and a decrease in clay percentage in the third depth (P<0.05), compared to the control area.