بررسی راهکارهای تقویت توان اقتصادی دامداران با تکیه بر تحلیل اقتصادی دامداری سنتی (مطالعه موردی: مراتع ییلاقی سجادرود استان مازندران)

دامداری سنتی متکی به مراتع بیشترین سهم را در بهره‌برداری از مراتع کشور دارد. با وجود آنکه بیش از نیمی از علوفه مورد نیاز دام‌ها از منابعی غیر از چرا در مراتع تامین می‌گردد، بیشتر دامداران در ایران بر این عقیده هستند که دامداری سنتی دارای توجیه اقتصادی نمی‌باشد. ازاین‌رو، این تحقیق را می‌توان گامی در جهت تحلیل اقتصادی فعالیت دامداری دانست که فصلی از سال را متکی به علوفه مراتع ییلاقی حوزه آبخیز سجادرود بابل می‌باشند. اطلاعات مربوط به ارزیابی اقتصادی به روش پیمایشی و از طریق پرسش‌نامه تکمیل گردید. جامعه آماری شامل 3 سامان عرفی دارای طرح و 3 سامان عرفی فاقد طرح مرتع‌داری بود. با استفاده از فرمول کوکران تعداد نمونه لازم برای انجام این پژوهش (82 دامدار) انتخاب گردید. در این بررسی سود خالص بهره‌برداران از فعالیت‌های دامداری و سایر عوامل اجتماعی و اقتصادی موثر بر درآمد دامداران مطالعه شد. نتایج حکایت از آن داشت که نسبت منفعت به هزینه فعالیت دامداری سنتی در منطقه 1.41 و دارای توجیه بوده است ولی اختلاف سودآوری بین مراتع دارای طرح و فاقد طرح و همچنین بین دامداران مورد بررسی با تعداد دام کم، متوسط و زیاد معنی‌دار نشد. میانگین سود خالص به ازای هر راس دام برای هر دامدار در مراتع دارای طرح و فاقد طرح به‌ترتیب 29477.63 و 22130 ریال در سال پایه 1395 محاسبه شد که این اختلاف از نظر آماری معنی‌دار نشد. با توجه به نتایج پیشنهاد شد، بهترین راهکار برای تقویت توان اقتصادی دامداران، تامین علوفه یارانه‌ای، اعطای تسهیلات بانکی کم‌بهره، تغییر نژاد دام و تشکیل شرکت‌های تعاونی مرتع‌داری می‌باشد.