تاثیر شدت‌های مختلف چرای دام بر زیست توده اندام‌های هوایی و زیرزمینی دو گونه festuca ovina و agropyron libanoticum در مراتع جنوب شرقی سبلان

این مطالعه به منظور تعیین رابطه بین زیست توده اندام هوایی و اندام زیرزمینی و ارزیابی تاثیر شدت‌های چرای دام بر کمیت زیست توده دو گونه festuca  ovinaوagropyron  libanoticumدر مراتع ییلاقی دامنه جنوبی سبلان در استان اردبیل انجام شد. دو گونه مورد مطالعه  که از گونه‌های شاخص و خوشخوراک منطقه می‌باشند، در هر سه منطقه چرای سبک، متوسط و سنگین انتخاب شد. پس از تعیین سه منطقه نمونه‌برداری به عنوان تیمارهای مختلف چرای دام، نمونه‌برداری از پوشش گیاهی در هر سه منطقه به روش تصادفی سیستماتیک در قالب 25 پلات در طول ترانسکت 600 متری (در هر منطقه) انجام شد. به منظور تعیین رابطه احتمالی بین وزن زیست توده اندام هوایی و اندام زیرزمینی در هر یک از تیمار‌ها از رگرسیون خطی ساده استفاده شد. مقایسه داده‌ها در سه تیمار از طریق تجزیه واریانس یک طرفه و آزمون توکی با استفاده از نرم‌افزار spss انجام شد. نتایج نشان داد که رابطه رگرسیونی معنی‌داری بین زیست توده اندام هوایی و اندام زیرزمینی این دوگونه در تیمارهای مختلف برقرار است. افزایش شدت چرای دام منجر به کاهش معنی‌دار زیست توده اندام هوایی و اندام زیرزمینی و زیست توده کل دو گونه مورد ارزیابی شد. افزایش شدت چرا منجر به کاهش محسوس زیست توده اندام هوایی در هر دو تیمار چرای متوسط و چرای سنگین به‌ترتیب 26.31 و 42.24 درصد در مقایسه با تیمار چرای سبک برای گونه festuca  ovina و 22.04 و 48.76 درصد برای گونه agropyron  libanoticum  شده است. همچنین افزایش شدت چرا منجر به کاهش محسوس زیست توده اندام زیرزمینی در تیمارچرای متوسط و چرای سنگین نسبت به چرای سبک به‌ترتیب معادل 25.14 و 42.75 درصد برای گونه festuca  ovina  و معادل 9.39 و 35.30 درصد برای گونه agropyron  libanoticum شد. به‌طور کلی شدت چرا باعث کاهش زیست توده اندام هوایی و زیرزمینی گونه‌های مورد ارزیابی شد. بنابراین توجه مدیران اکوسیستم‌های مرتعی را در جهت حفاظت خاک و جلوگیری از قهقرای این گونه مهم مرتعی ضروری می‌سازد.