آثار شدت‌های مختلف برداشت بر برخی ویژگی‌های رویشی و زایشی گونه l. dactylis glomerata در منطقه سارال کردستان

ظرفیت چرای مرتع بستگی به میزان تحمل گیاه در برابر از دست دادن اندام فتوسنتزکننده دارد. برای سنجش اثرات قطع (چرای شبیه‌سازی شده) بر گونه مهم مرتعی dactylis glomerata، قبل از آغاز فصل رویشی سال 1386 اقدام به محصور کردن قطعه‌ای نیم هکتاری مرتع در سامان زردوان سارال شد. در این قرق تحقیقاتی 40 پایه از این گونه به‌صورت کاملاً تصادفی انتخاب شد و هر 10 پایه به تیمارهای قطع تولید از طریق چشمی به میزان‌های 0، 4020، 6040 و 8060 درصد اختصاص یافت. تیمارهای قطع در سه بار و با فاصله یک ماه در سال‌های 8986 صورت گرفت و برای محاسبه درصد دقیق مقدار برداشت، علوفه برداشت شده پس از خشک کردن در هوای آزاد توزین شدند. به همین منظور، تولید تمامی پایه‌ها (بجز پایه‌های شاهد) در آخر فصل رویشی برداشت شدند. در سال پنجم، بدون اعمال تیمارهای قطع، و در اواخر فصل رویشی اقدام به اندازه‌گیری ویژگی‌های مرگ و میر، ارتفاع، تولید و تعداد ساقه زایشی در تمامی پایه‌ها شد و سپس تمامی پایه‌ها از خاک بیرون آورده شدند تا ذخایر کربوهیدرات‌های محلول و ترکیب‌های نیتروزنی ریشه گیاهان اندازه‌گیری شود. همچنین، ویژگی پروتئین خام به عنوان شاخص کیفیت علوفه اندام هوایی نیز مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. با استفاده از طرح آماری کاملاً تصافی نامتعادل، تجزیه داده‌ها انجام شد. بعد از پنج سال، تنها یک مورد مرگ و میر در میان 40 پایه انتخابی دیده شد. نتایج نشان داد که گونه d. glomerata اثرپذیری بالایی نسبت به شدت‌های مختلف قطع از خود نشان داد، به‌طوری که عمل قطع باعث کاهش ارتفاع (به ترتیب از شاهد تا قطع سنگین: 54، 35، 36، و 35 سانتیمتر)، تعداد ساقه زایشی (به ترتیب از شاهد تا قطع سنگین: 4.0، 1.2، 0.8 و 1.1)، وزن اندام هوایی (به ترتیب از شاهد تا قطع سنگین: 3.3، 1.6، 1.7 و 1.4 گرم) و وزن ریشه (به ترتیب از شاهد تا قطع سنگین: 17.3، 12.9، 8.6 و 9.6 گرم) شد. تیمار قطع، کربوهیدرات‌های محلول و ترکیب های نیتروژنی را تحت تاثیر قرار نداد. به‌طور کلی، ویژگی‌های کیفیت علوفه گونه مورد بررسی در اثر اعمال قطع تغییری نکردند.