تحلیل خصوصیات ساختاری شبکه زنان روستایی در استقرار مدیریت مشارکتی مناطق بیابانی

تخریب و نابودی مناطق خشک و بیابانی که به‌علت عواملی مانند تغییرات اقلیمی‌ و فعالیت‌های انسانی می‌باشد، یکی از چالش‌های عمده و جدی زیست‌‌محیطی پیش روی جهان امروز است. در مباحث پیرامون مدیریت مناطق خشک، زنان از دید برنامه‌ریزان و سیاست‌گزاران به‌عنوان یکی از گروه‌های هدف مورد توجه بوده و توانمندسازی آنان و زمینه‌های جلب مشارکتشان به‌عنوان بخش عظیمی از نیروهای انسانی ساکن روستاها از رئوس برنامه‌های مورد نظر سازمان‌های توسعه در کشورهای مختلف می‌باشد. در این پژوهش سرمایه اجتماعی شبکه زنان روستایی از طریق روش تحلیل شبکه‌ای، تکمیل پرسشنامه تحلیل شبکه‌ای و مصاحبه مستقیم با اعضای گروه‌های توسعه روستایی زنان، در روستای تاجمیر از توابع شهرستان سربیشه در استان خراسان جنوبی، از طریق سنجش پیوند‌های اعتماد و مشارکت و با استفاده از شاخص‌های سطح کلان شبکه (تراکم، دوسویگی پیوندها، میانگین فاصله ژئودزیک و نسبت پیوندهای برون گروهی به درون گروهی) بررسی شده است. نتایج حاصل بیانگر آن است که میزان سرمایه اجتماعی و به‌تبع آن سرعت گردش پیوندهای اعتماد و مشارکت در حد متوسط بوده و برای ایجاد بسیج جامعه محلی، توانمندی اجتماعی و پایداری اقتصادی و اجتماعی جامعه مورد بررسی و در نهایت استقرار مدیریت مشارکتی، ضرورت دارد که میزان سرمایه اجتماعی افزایش یابد که این عامل نیز فرصتی برای ایجاد ظرفیت در جهت مشارکت ایجاد کرده که تاثیر بسزایی بر روند مدیریت مشارکتی اجتماع محور در منطقه دارد.

Analysis of Structural Characteristics of Rural Women Network for Establishment of Collaborative Management in Desert Areas (Pilot: Tajmir Village, Carbon Sequestration International Project, South Khorasan Province)

Degradation of arid and desert areas due to climate change and human activities has turned into a serious and alarming environmental challenge. The process of arid area management urged policy makers and planners to pay due attention to women as a focus group so that empowerment of women and winning their collaboration is one of the fundamentals of development organizations of different countries. In present study, the social capital of rural women network was assessed through network analysis method by applying network analysis questionnaire and direct interview with members of women rural development groups in Tajmir village, Sarbishe County, South Khorasan province. As a matter of fact, trust and collaboration ties were measured based on macronetwork indices (density, reciprocity, average Geodesic distance and the ratio of outgroup ties to ingroup ones). It was found out that the social capital and speed of the circulation of trust and collaboration bonds were moderate. Therefore, local community mobilization, social empowerment, social and economic stability of the relevant community, and last but not least, and the establishment of collaborative management necessitate an increase in the level of social capital, so that collaboration capacity is built to impact considerably on communitybased collaborative management trend.