پیش بینی حساسیت به فرسایش نهشته‌های بادی با استفاده از مدل‌های توزیع اندازه ذرات در بخشی از ساحل غربی دریاچه ارومیه

در سال‌های اخیر، بخش زیادی از عرصه آبی دریاچه ارومیه خشک و بستری از رسوبات ریزدانه‌ی شور به وجود آمده که بسیار مستعد فرسایش بادی هستند. این پژوهش به منظور بررسی قابلیت برخی مدل‌های ریاضی در تشریح توزیع اندازه ذرات نهشته‌های بادی و پیش‌بینی حساسیت به فرسایش با استفاده از توزیع اندازه ذرات در تپه‌های ماسه‌ای بخشی از سواحل غربی دریاچه ارومیه صورت پذیرفت. در مجموع 48 نمونه از رئوس یک شبکه 500×500 متری و از عمق 50 سانتی‌متری جمع‌آوری گردید. توزیع اندازه ذرات نمونه‌ها با استفاده از روش غربال خشک تعیین گردید. شاخص‌های آماری اندازه ذرات شامل قطر میانگین، جورشدگی، چولگی و کشیدگی محاسبه گردید. نه مدل توزیع اندازه ذرات جهت تعیین مدل مناسب در تشریح توزیع اندازه رسوبات بادی مورد بررسی قرار گرفته و از اجزاء وزنی مربوط به قطرهای 840>، 420>، 420 تا 840، 100> و 100 تا 840 میکرومتر جهت تعیین میزان حساسیت به فرسایش بادی استفاده گردید. نتایج نشان داد که میانگین اندازه ذرات در نهشته‌های بادی بطور متوسط برابر با μm310 (1.69φ) بود که در مقایسه با اغلب بیابان‌های جهان، شامل ماسه‌های نسبتا درشت‌تر، با جورشدگی ضعیف و بسیار لپتوکورتیک بود. با توجه به ضرایب کارایی، مدل فردلاند بهترین عملکرد را در تشریح توزیع اندازه ذرات رسوبات مورد مطالعه نشان داد. نمونه‌های مورد مطالعه به طور میانگین دارای 97 درصد ذرات کوچکتر از 840 میکرومتر بوده و بسیار مستعد فرسایش بادی می‌باشند. حدود80 درصد ذرات قابلیت انتقال توسط فرآیند جهش و حدود 17 درصد توسط فرآیند تعلیق را دارند.