تحلیل شبکه تضاد ذینفعان در حفاظت و بهره‌برداری از منابع طبیعی (مطالعه موردی: حوضه‌های آبخیز دوراهان و چشمه‌علی)
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
قاسمی مهدی ,کرمی دهکردی اسماعیل
|
|
منبع
|
تحقيقات مرتع و بيابان ايران - 1396 - دوره : 24 - شماره : 1 - صفحه:39 -56
|
|
|
|
|
چکیده
|
منابع طبیعی در بیشتر موارد به عنوان کالای مشترک کنشگران ذینفع مختلف در نظر گرفته می‌شود که هریک ممکن است منافع مختلف و اغلب رقابتی با یکدیگر داشته باشند. مدیریت این تضادها جزء مهمی از مدیریت منابع طبیعی بشمار می‌رود. هدف این مقاله شناخت کنشگران، منافع و منابع آنها و ترسیم الگوی تضاد بین آنها در حوضه‌های دوراهان و چشمه‌علی در استان چهارمحال و بختیاری می‌باشد. در این زمینه از یک روش‌شناسی مطالعه چند موردی با واحدهای تحلیل چندگانه استفاده شد. دو حوضه آبخیز (هریک حاوی چند روستا) دارای منابع مختلف طبیعی با مالکیتهای مختلف ملی و مردمی که گزارشاتی در مورد اختلاف مالکیت مردم آنها با اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان ثبت شده بود مورد بررسی قرار گرفتند. در گردآوری داده‌ها از روش‌های کیفی از جمله مشاهده، مصاحبه‌های نیمه ساختارمند، گروه‌های متمرکز، نقشه‌کشی‌ها و نمودارها استفاده شد و در تحلیل داده ها به طور ویژه تکنیک ارزیابی الگوی تضاد (cpa) بکار رفت. هر یک از کنشگران بیرونی با اجتماعات درونی روستا منافع مختلفی داشتند، که این منافع باعث ایجاد تضاد بین آنها شده بود. همچنین میزان تضاد بین هر یک از کنشگران در سطح متفاوتی قرار داشت، به طوری که بیشترین میزان تضاد، مربوط به کنشگران حفاظت گرا بیان شد. در صورتی که تضاد با کنشگران دیگر در حد اختلاف یا یک نارضایتی ناشی از خدمات‌رسانی نامناسب بود. از مهمترین پیامدهای تضاد بین کنشگران می توان به تضعیف معیشت خانوارهای روستایی، مهاجرت خانوارها از روستا و کاهش سرمایه اجتماعی اشاره نمود. علی رغم پیامدهای منفی، تضاد در برخی موارد نتایج مثبت کوتاه مدت بر جای گذاشته و باعث بهبود پوشش گیاهی در بعضی مناطق شده است.
|
|
کلیدواژه
|
تضاد، حفاظت، مدیریت منابع طبیعی، معیشت‌خانوارها
|
|
آدرس
|
دانشگاه زنجان, ایران, دانشگاه زنجان ایران, گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|