کانی شناسی، ژئوشیمی و دگرسانی کانه ها در رگه های اپی ترمال کانسار گلوجه، شمال زنجان

کانسار چند فلزی اپی‌ترمال گلوجه در بخش مرکزی ایالت فلززایی طارم-هشتجین در منطقه ساختاری البرز-آذربایجان (البرزغربی) قرار دارد. کانسار گلوجه متشکل از چهار رگه اصلی در دو منطقه مجزا با نام‌های گلوجه شمالی و گلوجه جنوبی است. آندزیت بازالت و داسیت به ترتیب سنگ میزبان کانه‌زایی در گلوجه جنوبی و گلوجه شمالی هستند. این منطقه دربردارنده سنگ‌های نفوذی (گرانودیوریت، گرانیت و کوارتز‌مونزونیت)، دایک‌های دیابازی و سنگ‌های آتشفشانی- آذراواری (داسیت، ریولیت، آندزیت‌بازالت، بازالت، آندزیت و توف‌) است. بر اساس روابط ژنتیکی و متقاطع رگه و رگچه ها، کانه‌زایی در رگه‌های گلوجه در سه مرحله (1) مرحله اول شامل مجموعه کانی‌های حاوی آرسنیک-آنتیموان-مس-طلا-آهن، (2) مرحله میانی شامل مجموعه کانی‌های حاوی سرب-روی-مس-نقره و (3) مرحله پایانی حاوی هماتیت، گوتیت و کانی‌های حاوی نقره، بیسموت، طلا و سرب تشکیل شده است. مطالعات کانی‌شناسی و شیمی کانی‌ها نشان داد که گالن در مرحله دوم (زیر مرحله 2b) حاوی ادخال‌هایی از کانی‌های نقره‌دار است. مهم‌ترین کانی ‌های نقره‌دار در گلوجه شامل آرژنتیت، نقره ‌طبیعی، تتراهدریت ‌نقره ‌دار، پلی‌بازیت، ماتیلدیت و ماریت می‌باشند. کانه‌زایی طلا در زیر مرحله 1b (مرحله اول) به همراه هماتیت‌های ورقه‌ای (اسپکیولاریت) به‌صورت خالص و در زیرمرحله 3a (مرحله سوم) به‌صورت ادخال طلای خالص و الکتروم در هماتیت و کوارتز رخ داده است. دگرسانی‌های منطقه گلوجه شامل پروپیلیتی، آرژیلیکی، سریسیتی و سیلیسی شدن بوده، که به‌صورت یک منطقه‌بندی مشخص تا 30 متر اطراف رگه‌ها در سنگ میزبان گسترش دارند. حرارت‌سنجی کلریت‌ در پهنه آرژیلیکی دمای 275 درجه سانتی‌گراد (مرحله دوم کانه‌زایی) و در پهنه پروپیلیتی دمای 200 درجه سانتی‌گراد (مرحله سوم کانه‌زایی) را نشان می‌دهد. تبادلات جرمی پهنه ‌های دگرسان نشان داد که عناصر آلومینیم، زیرکنیم، تیتانیم، ایتریم، نیوبیم و عناصر نادر خاکی سنگین، عناصر غیر متحرک در طی دگرسانی هستند.