مه موج احتمالی در جنوب کاسپین حاصل از رخداد یک زمین‎لرزه سترگ

حوضه جنوب کاسپین با بلندی های البرز مرکزی در جنوب و کوه های تالش در سوی جنوب باختری در بر‎گرفته می شود. بلندی های البرز مرکزی با راستای خاوری- باختری و تالش با راستای شمالی- جنوبی بخشی از کمربند لرزه‎ای آلپ- هیمالیا به شمار می آیند. گسله خزر (کاسپین) با درازایی بیش از 450 کیلومتر و گسله آستارا با درازای 110 کیلومتر به -عنوان مرز شمالی البرز مرکزی و مرز خاوری کوه های تالش در جایی که سنگ های مزوزوییک و پالیوژن بر روی نهشته های جوان دشت ساحلی جنوب کاسپین رانده شده، مشاهده می گردند. بر ‎پایه پژوهش های ریخت زمین ساختی و پارینه‎لرزه-شناسی گمان می رود که بخش بزرگی از کوتاه‎شدگی کنونی در البرز بر روی دامنه شمالی کوه و در امتداد پهنه گسلی خزر متمرکز باشد. چنین مرزی را می توان به عنوان پیشانی همبری بین البرز و حوضه کاسپین جنوبی تفسیر نمود. مطالعات اخیر چینه نگاری نهشته های هلوسن پلیوستوسن در خاور دره هراز نشانگر نرخ فروکاوی برابر mm/yr 25/1در 12 هزار سال گذشته است. با فرض ارتباط فروکاوی با عملکرد مولفه شاقولی بر روی گسله خزر، کوتاه شدگی شمالی- جنوبی بر روی این گسل با شیب?35 به سوی جنوب برابر با mm/yr 5/2 برآورد می گردد که تنها یک دهم از میزان کل کوتاه-شدگی ( mm/yr2±5) البرز می باشد. بر‎ پایه مشاهدات لرزه ای و ژیوفیزیکی گسله خزر نیز چون گسله آستارا به‎ عنوان سامانه فعال و اصلی در لبه جنوب باختری حوضه کاسپین جنوبی به صورت سامانه گسلی پیشرونده به زیر دریا کشیده شده است. رخداد زمین‎لرزه های بسیاری را می توان نتیجه جنبش شاخه های گوناگون این سامانه های گسلی در پهنه های خشکی و آبی حوضه کاسپین جنوبی دانست. بر ‎پایه هندسه حوضه، گسله های پیشرونده به سوی شمال یا خاور و شیب کرانه ای، افزون‎بر بیش از 20 کیلومتر ستبرای نهشته ای نیوژن و کواترنری حوضه کاسپین جنوبی در انگاره ای با احتمال رخداد یک فعالیت لرزه ای (7m ?) بر‎روی گسله خزر یا گسله آستارا یا یکی از شاخه های پیش‎رانده شمالی و خاوری آن‎ها به عنوان نزدیک ترین گسله های جنبا به این دریاچه بزرگ رخداد گسلش های زمین لرزه ای و یا زمین لغزش های زیردریایی توانایی تولید مه موج در کرانه های پرشیب جنوبی را خواهند داشت.