ساختار و نحوه تشکیل پشته‌های تراورتن در منطقه آذرشهر، آذربایجان، شمال باختر ایران

تراورتن‌های نوع شکاف-پشته منطقه وسیعی در آذرشهر و بخش خاوری دریاچه ارومیه را پوشش می‌دهند که بخش‌هایی از آن هم‌اکنون نیز در حال تشکیل می‌باشند. تشکیل این نهشته‌ها در این منطقه از آذربایجان، فعال بودن گسل‌های منطقه را نشان می‌دهد. بررسی‌های انجام گرفته مشخص ساخت که این پشته‌ها در ابعاد وسیعی با درازای تا 2 کیلومتر و ارتفاع تا 150 متر در امتداد شکاف‌های کششی بیرون آمده و به دو حالت رگه‌ای و لایه‌ای تشکیل شده‌اند. فعالیت آتشفشانی جوان سهند در مجاورت پشته‌های تراورتن در تشکیل سیالات محلول کننده نهشته‌های کربناته منطقه با سن ژوراسیک و کرتاسه نقش اساسی داشته و آنها را با ترکیبات آهن‌دار رنگ آمیزی کرده است. میزان بارندگی در افزایش و یا کاهش آبدهی چشمه‌های تراورتن ساز، تاثیر داشته و این تاثیرات با وجود خاکهای قدیمی در بین لایه های تراورتن و تغییرات شیب آنها نمود یافته است. کشش‌های مداوم در منطقه با شکستگی‌های کششی که لایه‌های تراورتن را بریده‌اند، مشخص می‌گردد.امتداد شکاف‌ها در محدوده پشته‌های تراورتن ارتباط معنی داری با روند گسل‌های امتداد لغز فعال با راستای شمال باختر-‌ جنوب خاور در منطقه دارند. تراورتن‌های رگه‌ای قایم در طرفین شکاف‌ها حاوی فیبرهای آراگونیت و کلسیت می‌باشند که عمود بر دیواره رگه‌ها رشد یافته اند. در این مطالعه امتداد فیبرها برای اندازه گیری جهت کشش در امتداد شکاف‌ها مورد استفاده قرار گرفتهاست تا آرایش جهت‌های کشش محلی در محدوده پشته‌های تراورتن مشخص گردد. نتایج ساختاری روشن می‌سازد که تراورتن‌های شکاف-پشته آذرشهر در حوضه کششی در محل پله‌شدگی گسل‌های فعال امتداد لغز شکل گرفته‌اند.