بررسی سنگ‌زایی سنگ‌های بازالتی کواترنری منطقه آذربایجان، شمال تاختری ایران

منطقه مورد مطالعه در شمال باختری ایران و در باختر زون ساختاری البرز - آذربایجان قرار گرفته است. بر اساس مطالعات سنگ نگاری و ژیوشیمیایی، ترکیب سنگ های آتشفشانی بازی کواترنری مورد مطالعه عمدتاً از اولیوین بازالت قلیایی و تراکی بازالت تشکیل شده و دارای ماهیت قلیایی- نیمه قلیایی هستند. بر اساس نمودارهای زمین ساختی در محدوده بازالت های درون قاره ای قرار می گیرند. مراکز فعالیت آتشفشانی کواترنری منطقه مورد مطالعه توسط گسل های فعال منطقه کنترل می شوند و در داخل حوضه های کشیده شده گسلی قرار دارند. مقدار میانگین نسبت های ce/pb و nb/u بازالت های منطقه مورد مطالعه، کمتر از مقدار میانگین بازالت های اقیانوسی (morb & oib) است و این نسبت ها نزدیک به مقدار میانگین گوشته سنگ کره ای زیرقاره ای قرار می گیرند. بر اساس ویژگی های ژیوشیمیایی عناصر جزیی و الگوهای عناصر کمیاب خاکی، همه نمونه های تجزیه شده بازالت که نسبت به کندریت بهنجار شده اند، دارای غنی شدگی lree بوده و نشان دهنده آن است که توسط درجات مختلف ذوب بخشی (اهر 3 تا 4 درصد، ماکو 10 تا 15 درصد و سراب 5 تا 15) از یک خاستگاه گوشته سنگ کره ای زیر قاره سرچشمه گرفته اند.