گابروی هشت سر کلیبر؛ اثر متاسوماتیسم مرتبط با فرورانش

در منطقه هشت سر کلیبر در بخش غربی زمین درز دیرینه تتیس دوم (شمال غرب ایران)، توده گابرویی با سن قدیمی تر از پالیوسن برونزد دارد. ماهیت این گابرو شوشونیتی است و از نظر جایگاه زمین ساختی مشخصات ژیوشیمیایی مربوط به کمان را نشان می دهد. این واحد عمدتا پتاسیم بالا بوده و در نمودار عنکبوتی بهنجار شده به گوشته اولیه از rb, ba, u, th, pb غنی و از ta, nb, ti و نیز hf, zr تهی شده است. ماگمای مولد گابروها از ذوب بخشی با آهنگ پایین (10% > ) لرزولیت اسپینل – گارنت دار حاصل شده است. با در نظر داشتن نسبت های عناصر جزیی مشخص می شود که منشا این گابروها توسط سیالات خارج شده از پوسته فرورونده به شدت متاسوماتیزه شده و سپس به دلیل آلایش با پوسته، lile در آن افزایش یافته است. با توجه به همراهی این سنگ ها با مجموعه مربوط به زمین درز پالیوتتیس دوم به نظر می رسد گابروها در ارتباط با فرورانش مربوط به بسته شدن این اقیانوس تشکیل شده اند. متاسوماتیسم زون فرورانش فرایند با اهمیتی است که باعث ناهمگنی گوشته و تغییر در نسبت های ژیوشیمیایی ماگماهای تولید شده در این ناحیه شده است.