ژئوشیمی سرپانتینیت های قطعه مرکزی خط درز نئوتتیس (از شمال غرب ایران تا زاگرس عراقی و شرق آناتولی)

فرورانش و بسته شدن اقیانوس وسیع نئوتتیس مابین ورقه های عربی و اوراسیایی آثار افیولیتی متعددی بجای گذاشته که موقعیت کم‌نظیر ایران در بخش مرکزی آن قابل ملاحظه است. کمبود اطلاعات، درست در مرز ایران با عراق و ترکیه به دلیل ملاحظات امنیتی تاکنون مانع بررسی اجمالی این خط درز در منتهی الیه شمال غربی ایران شده است. افزودن افیولیت گیسیان در جنوب ارومیه به‌عنوان حلقه گم شده در این امتداد می تواند تا حدودی این نبود اطلاعات را پوشش دهد. مطالعه تطبیقی شیمی سنگ کل سرپانتینیت های بخش مرکزی افیولیت های نئوتتیس با در نظر گرفتن چندین لکه از ایران (کامیاران، مریوان و گیسیان)، عراق (پنجوین و ماوات) و ترکیه (گولمان و عثمانیه) در این مقاله، بیانگر تعلق آنها به انواع سرپانتینیت فرورانده اعم از تشکیل اولیه در محیط جلوی قوسی یا محیط عمیق اقیانوسی می باشد. ترکیب سرپانتینیت های قطعه مرکزی خط درز، مشابه متوسط سرپانتینیت های جهانی است و بیشتر دارای لیزاردیت/کریزوتیل می باشند. در همه آنها تهی شدگی از منیزیم به سبب دگرسانی کف اقیانوسی طی فرآیندهای سرپانتینی شدن روی داده است. همین امر ممکن است منجر به انحراف داده ها از بخش پریدوتیت های پهنه های عمیق اقیانوسی شده باشد. با در نظر گرفتن این نکته فراوانی فلزات واسطه مختصات چنین پهنه ای را تایید می کند. بیشتر سرپانتینیت های امتداد نام برده از نوع فرورانده ارزیابی می شوند. باروری مجدد عناصر با شعاع یونی بزرگ، از طریق تبادل سنگ/سیال حین سرپانتینی شدن در آنها مشهود است.

geochemistry of central part of the neo-tethys suture zone serpentinites (from nw iran to iraqi zagros and eastern anatoly)

the subduction and closure of the vast neo-tethys ocean between the arabian and eurasian plates has left numerous ophiolitic traces, the unique position of iran in its central part is noticeable. the lack of information, right on the border of iran with iraq and turkey, due to security considerations, has so far prevented the overview of this suture zone in the northwestern border of iran. adding gysian ophiolite in southern urmia as a missing link in this stretch can partially cover this lack of information. a comparative study of whole rock chemistry of serpentinites in the central part of the neo-tethys ophiolites, considering several sectors from iran (kamyaran, marivan and gysian), iraq (penjwin and mawat) and turkey (guleman and osmanie) in this article, indicates that they belong to subducted serpentinites, whether they were originally formed in the fore-arc environment or the at abyssal oceanic environment. composition of the serpentinites of the central part of the suture zone is similar to the average global serpentinites which have mostly lizardite/chrysotile. all of them show depletion of mg resulting sea floor alteration during serpentinization. the mentioned point may be caused to data deviation from abyssal peridotites field. considering that the transition metals contents the confirmed the above setting. almost all of the studied serpentinites are from subducted type which indicates refertilization of lile evidences as a result of rock/fluid interaction through serpentinization.