مطالعۀ ایزوتوپ های پایدار کربن و اکسیژن در نهشتۀ تراورتن مجدر در جنوب شرق اردبیل

کربنات های آب شیرین از نظر ویژگی های ژئوشیمیایی و ایزوتوپی با یکدیگر متفاوت هستند. مطالعۀ ایزوتوپ های پایدار کربن و اکسیژن یکی از مهم ترین ابزارهای مطالعاتی کربنات ها از جمله نهشته های تراورتن است. در گسترۀ مجدر که بر روی کمربند زمین ساختی البرز غربی- آذربایجان قرار دارد، نهشته هایی از تراورتن به سن کواترنر در واحدهای آتشفشانی آندزیت پورفیری به سن ائوسن قرار می گیرند. تراورتن ها بر اساس مطالعات کانی شناسی به‌طورکلی از آراگونیت تشکیل یافته اند. مقادیر میانگین ایزوتوپ های δ13c و δ18o در تراورتن های پهنه مورد مطالعه به ترتیب در محدودۀ ‰ 6.47+ و ‰ 8.77- قرار داشته و نشان‌دهندۀ منشا ترموژن تراورتن های گسترۀ مجدر است. همچنین مقدار میانگین δ13c(co2) معادل ‰ 2.73- محاسبه شده است و منشا غیرآلی و درونزادی برای co2 پیشنهاد می کند. تصور می شود سیالات گرمابی غنی از co2 پس از چرخش درون واحد آهکی موجود در پهنه و واکنش با آن، یون بی کربنات کلسیم لازم برای تشکیل تراورتن را فراهم کرده اند. سپس این سیالات از طریق سیستم های گسلی موجود در ناحیه به بالا صعود کرده و در سطح نهشته های تراورتن را برجای گذاشته اند.