کانی شناسی، ژئوشیمی، میانبار سیال و ژنز کانه زایی مگنتیت-آپاتیت در جنوب غرب جزیره هرمز، ایران

منطقه مورد مطالعه در استان هرمزگان و در فاصله هشت کیلومتری جنوب بندرعباس واقع شده است. این منطقه در قسمت جنوبی پهنه زاگرس چین‌خورده و بخشی از سری هرمز می‌باشد. سنگ های پرکامبرین پسین-کامبرین پیشین تناوبی از گدازه و توف ریولیتی تا ریوداسیتی، کریستال توف، شیل توفی، ماسه‌سنگ و لایه های تبخیری را دربرمی‌گیرد. کانه زایی آهن به همراه آپاتیت به‌صورت های دایک، توده‌ای، رگه-رگچه ای و دانه‌پراکنده در سنگ های شیل توفی و کریستال توف مشاهده می‌شود. بر پایه مقادیر اکسید های آهن و آپاتیت می توان کانه‌زایی را به انواع اکسید آهن (بیشتر مگنتیت)، اکسید آهن-آپاتیت و آپاتیت تقسیم کرد. کانی‌های اصلی سازنده ی کانسار شامل مگنتیت، اولیژیست، هماتیت، گوتیت و لیمونیت، آپاتیت و کانی‌های باطله‌ کلسیت، کوارتز و کانی های رسی می‌باشد. کانسنگ‌های جزیره هرمز دارای تمرکز بالایی از عناصر کمیاب خاکی (ree) است و عیار مجموع ree در کانسنگ‌های غنی از آپاتیت تا سه درصد می رسد. مطالعات ژئو شیمیایی نشان از همبستگی مثبت قویp با ree است. مقایسه الگوی توزیع ree در کانسنگ‌های مگنتیت-آپاتیت جزیره هرمز که به کندریت به‌هنجار شده است با آنهایی از کانسارهای بلوک بافق-پشت بادام و کانسارهای آهن تیپ کایرونا، مشابهت زایشی این کانسارها با یکدیگر نشان می‌دهد. دمای همگن شدن در میانبارهای دو فازی مایع و بخار ((l+v در کانی آپاتیت بین 309 تا 565 (میانگین 388) درجه سانتی گراد و درجه شوری بین 14.16تا 33.87 (میانگین 20.80) درصد وزنی معادل نمک طعام در تغییر است. در نهایت، با توجه به شواهد زمین‌شناسی صحرایی، کانی‌شناسی، ژئوشیمیایی و میانبار سیال، کانه زایی جزیره هرمز در گروه کانسارهای مگنتیت-آپاتیت نوع کایرونا و با منشاء ماگمائی-گرمابی قرار می‌گیرد.