گونه شناسی بیش متنی

بینامتنیت نسل اول یعنی کریستوا و بارت با نظریه‌پردازان نسل دوم به ویژه ژنی و ریفاتر گسترش یافت و به عنوان روشی‌ برای مطالعات ادبی و هنری به کار گرفته شد؛ سپس ژرار ژنت با طرح ترامتنیت موجب جهش بزرگی در این عرصه از مطالعات شد. ترامتنیت به انواع روابط ممکن و موجود در میان متنها می‌پردازد و پنج گونه دارد: بینامتنیت، پیرامتنیت، فرامتنیت، سرمتنیت و بیش‌متنیت. موضوع گونه‌شناسی ادبی- هنری از موضوعات مورد توجه در ترامتنیت است که یکی از پنج قسم آن یعنی سرمتنیت به طور انحصاری به این موضوع اختصاص یافته است. اما همچنین در بیش‌متنیت نیز بخش قابل توجهی به گونه‌شناسی ویژه‌ای به نام «گونه‌شناسی بیش‌متنی» پرداخته شده است. روابط بیش‌متنی به بررسی رابطه دو متنی می‌پردازد که وجود متن دوم به متن اول وابسته است. گونه‌شناسی بیش‌متنی به بررسی انواع متنهایی می‌پردازد که دارای رابطه برگرفتگی باشند یعنی متن دوم از متن اول برگرفته شده باشد. در این رابطه ژنت شش گونه اصلی بیش‌متنی را از یکدیگر بازمی‌شناسد : پاستیش، شارژ، فورژری، پارودی، تراوستیسمان و ترانسپوزیسون (جایگشت). این شش گونه به دو دسته بزرگ تقلیدی و تغییری تقسیم می‌شود. مقاله حاضر می‌کوشد این نوع گونه‌شناسی را به طور مختصر معرفی نماید. گونه‌شناسی یاد شده می‌تواند در بسیاری از تحقیقات ادبی به ویژه ادبیات فارسی مورد استفاده جامعه پژوهشی ایرانی قرار گیرد.

Hypotextual Genrologie

The first generation of intertextuality was developed with Kristevaand Barthes and expanded with the second generation theorists’particularly Jenny and Rifatterre and has been used as a means ofartistic and literary studies. Then, Gerard Genette with transtexualitydesign makes a huge leap in the field of the study. Transtexualityfocuses on possible relationships existing among the texts and is offive types: Intertextuality, Paratextuality, Métatextuality,Architextuality and Hypertexyuality. The Subject of literary-artisticgenrologie is one of the five topics of interest in transtexuality wherearchitextuality is one of its five kinds and dedicated exclusively to thistopic. However, in the hypertexyuality too, a substantial portion hasbeen discussed in genrologie with a specific name called hypotextualgenrologie .The text explores the hypotextual with the study of two text wherepresence of first text is attached to the second text. Hypotextuality isstudied with the review of variety of texts that have dérivationrelationship i.e. the second text is taken from the first text. In thisrelationship, Gennet identifies six basic types of hypotextual: Pastiche,Charge, Forgerie, Parodie, Travestissement and Transposition(permutations). The six types are divided into two major categories ofImitation and Transformation. The current article attempts to brieflyintroduce these kinds of genrologie. The aforementioned genrologiecan be helpful in literary researches especially Persian literature.