کارکرد عناصر پیرامتنی در آثار داستانی لیلاصادقی

در میان آثار ادبی جهان، یکی از راه‌های  اثرگذاری بیشتر بر مخاطب، استفاده از عناصر پیرامتنی است. عناصر پیرامتنی به صورت کلاسیک چندان جدی و اثرگذار تلقی نمی‌شدند اما نسل جدید، نویسندگان آنها را به کار می‌گیرند تا  بخشی از فرایند خلق و انتقال معنا را بر عهده آنان قرار دهند. لیلا صادقی از جمله نویسندگانی است که همواره عناصر پیرامتنی را به بخش مهمی از آثار خود تبدیل کرده است، تا جایی که خوانش آثارش، بدون توجه به عناصر پیرامتنی مانند جلد، تقدیم نامه، فهرست و ... ناقص است. برای بررسی کارکرد عناصر پیرامتنی و هم‌چنین پاسخ به این پرسش که این عناصر، دقیقاً چه نقشی در انتقال معنا برعهده دارند، از بخشی از نظریه بینامتنیت- پیرامتنیت ژرار ژنت کمک گرفته‌ایم. در تکمیل نظریه ژنت، بیرک و کریس سه کارکرد برای عناصر پیرامتنی در ادبیات دیجیتال در نظر گرفته شده‌است: کارکرد تفسیری، کارکرد تجاری و کارکرد هدایتگری. برای پاسخ به پرسش پژوهش این سه کارکرد را نیز در نظر گرفته‌ایم. در این پژوهش که به روش کیفی و تحلیلی انجام شده، ابتدا داده‌ها بادقت گردآوری و طبقه‌بندی شده‌، سپس براساس مبانی نظری، تلاش پژوهشگران بر یافتن یک الگوی مشترک بر مبنای نظریه معطوف شده است. در مرحله بعد، داده‌های مستخرج از آثار براساس نظریه تحلیل شده است. بر طبق آنچه از عناصر پیرامتنی در آثار لیلا صادقی به دست آمده، این عناصر کارکرد تکمیلی دارند؛ به این معنا که بخشی از متن اصلی بشمارمی‌روند و دریافت معنا، چه به لحاظ روایی و چه غیرروایی، بدون درک آنها امکانپذیر نیست. این مقاله بر آن است تا این کارکرد را که به عنوان «کارکرد تکمیلی» شناسایی می‌شود به عنوان مشخصه سبکی صادقی تشریح و تبیین کند.

the function of paratextual elements in the fictional works of leila sadeghi

in contemporary literature, paratextual elements have emerged as a powerful tool for enhancing reader engagement and shaping the reception of literary works. traditionally viewed as peripheral and secondary, these elements are now increasingly employed by modern authors as active agents in the construction and transmission of meaning. leila sadeghi is among those writers who consistently integrate paratextual features—such as cover design, dedications, and tables of contents—into the fabric of their narratives, to the extent that any reading which disregards them is rendered incomplete.this study investigates the role of paratextual elements in meaning-making within sadeghi’s fictional works, drawing upon gérard genette’s theory of intertextuality and paratextuality. building upon genette’s framework, birk and christ propose three core functions for paratextuality in digital literature: interpretive, commercial, and directive. these three functions are also considered in addressing the central research question. employing a qualitative and analytical methodology, the study involves careful data collection, classification, and pattern recognition based on the selected theoretical models. the subsequent analysis reveals that paratextual elements in sadeghi’s narratives perform what may be termed a complementary function—that is, they act as integral parts of the main text, essential for both narrative and non-narrative meaning-making. this article argues that the complementary function of paratext should be recognized as a defining stylistic feature of leila sadeghi’s literary approach.